رویکرد حکومت آق قویونلو نسبت به افکار عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه تبریز

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشگاه تبریز

چکیده

افکار عمومی یا توجه به توده مردم از دیرباز در تاریخ انسانی حضور و حیات داشته است هر چند که تا عصر روشنگری مصطلح نبوده و مورد بررسی علمی قرار نگرفته است. با وجود سلطه بدون چون و چرای پادشاهان و حاکمان بر زندگی مردم، بدون تردید آنها یکی از اجزاء و ارکان شکل‌دهنده حکومت‌ها بوده‌اند که میزان اهمیت مردم در حوزه سیاست به نوع جایگاه و رویکردی بر می­گردد که نزد حاکمان خود داشته‌اند. در خلال نیمه دوم قرن پانزدهم میلادی ایران آق‌قویونلوها بر غرب ایران حاکم بوده و سازمان حکومت به گونه‌ای قبیله‌ای شکل گرفته و اداره می­شد. حکومت آق­قویونلو اگر چه بیشتر اوقاتش صرف کشمکش بین رهبران قبیله می‌شد اما نمی­توانست بی‌توجه به مردم و شرایط اقتصادی- اجتماعی حاکم بر جامعه خویش باشد زیرا که هر حکومتی نیازمند شناساندن حق حکومت خود نزد مردم حکومت شونده جهت مورد پذیرش قرار گرفتن از جانب آنها می­باشد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای قصد آن دارد تا رویکرد حکومت آق­قویونلو را در جلب افکار عمومی جهت ایجاد پذیرش و مقبولیت مردمی بررسی کند. از منظر این پژوهش آق­قویونلوها پس از تثبیت و استقرار حکومت خود به ویژه در دوره حکومت اوزون حسن یکی از مهم ترین وظایف پادشاه نسبت به مردم تحت تابعیت خود را اعاده دادرسی و برپایی عدالت در سطح جامعه و توجه به مسائل و مشکلات آنها می‌دانستند. علاوه بر این حکومت آق­قویونلو در جریان جلب توجه افکار عمومی نسبت به خود مسئله تسهیل هر چه بیشتر جریان اخذ مالیات و کاستن از فشارهای اقتصادی و مالی را مد نظر و موضوع دین را نیز جهت فراهم آوردن زمینه­های شناسایی و پذیرش حکومت خود در نزد عامه مردم مورد توجه قرار داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The rule of Aq Quiunlu approach to public opinion

نویسندگان [English]

  • a k 1
  • m s 2
  • ali manoochehri 3
1 Associate Professor, Department of History, Tabriz University
2 Associate Professor, Department of History, Tarbiat Modares University
3 TABRIZ UNIVERSITY
چکیده [English]

Public opinion or attention to the masses has long been present in human history. although it was not until the Enlightenment and is not subject to scientific research. Despite the domination of kings and rulers over people's lives Undoubtedly, people have been one of the components of the ruling government under his rule that manner in which the importance of people in the field of politics is to the kind of position and approach that they have had for their rulers. During the second half of the fifteenth century Iran, Aq Quiunlu was ruled in western Iran and government organization to was organized Tribal form and administered. The rule of Aq-Qouyunlu, though most of the time, was a struggle between tribal leaders but he could not ignore the people and the socioeconomic conditions governing his community Because every government needs to know the right of its government to the ruling people to be accepted from them. This research, based on the descriptive-analytical method and the use of library resources, intends to examine the approach of the Government Aq Quiunlu to attract public opinion to establish popular acceptance. From the perspective of this study, Aq Quiunlu after the establishment of his government, especially in the era of the Osun Hasan One of the most important duties of the king was to restore justice to the people at the community level and to pay attention to their problems. Additionally, the government of Aq Quiunlu was drawing public attention to itself, the issue is to ease the flow of tax collection and reduce the economic and financial pressures and the subject of religion to provide grounds for the identification and acceptance of its government among the general public.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public opinion
  • Aq Quiunlu
  • Ozon Hassan
  • Ya'qub
  • Ahmad
-   بدلیسی، شرف خان بن شمس الدین (1377)، ج2، به اهتمام زرنوف، تهران، اساطیر.
-   ترابی طباطبایی، سیدجمال (1355)، سکه‌های آق قویونلو و مبنای وحدت حکومت صفویه در ایران، نشریه موزه آذربایجان.
-   خنجی، فضل الله بن روزبهان (1382)، تاریخ عالم آرای امینی؛ شرح حکمرانی سلاطین آق قویونلو و ظهور صفویان، تصحیح محمد اکبر عشیق، تهران، نشر میراث مکتوب.
-   خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1380)، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، ج 4، تهران، اساطیر.
-   دوانی، جلال الدین (1391)، اخلاق جلالی، به تصحیح عبدالله مسعودی آرانی، تهران، انتشارات اطلاعات.
-   ذبیحی،مسیح و منوچهر ستوده (1354)، از آستارا تا استرآباد (شامل اسناد تاریخی گرگان)، ج 6، تهران، انجمن آثار ملی.
-   روملو، حسن بیگ (1384)، احسن التواریخ، ج 2، به تصحیح و تحشیه عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات اساطیر.
-   رویمر، هانس روبرت (1385)، ایران در راه عصر جدید، ترجمه آذر آهنچی، تهران، دانشگاه تهران.
-   زرین کوب، عبدالحسین (1385)، کارنامه اسلام، تهران، امیرکبیر.
-   سفرنامه ونیزیان در ایران؛ سفرنامه کاترینو زنو (1381)، ترجمه منوچهر امیری، تهران، نشر خوارزمی.
-   طهرانی، ابوبکر (1356)، تاریخ دیاربکریه، به تصحیح و اهتمام نجاتی لوغال و فاروق سومه، تهران، کتابخانه طهوری.
-   غیاثی، عبدالله‎بن‎فتح‎الله (1975م.)، تاریخ، به کوشش طارق نافع‎الحمدانی، بغداد، مطبعه‎الاسعد.
-   قزوینی، یحیی بن عبدالطیف (1386)، لب التواریخ، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-   لازار، ژودیت (1380)، افکار عمومی، ترجمه مرتضی کتبی، تهران، نشر نی
-   مدرسی طباطبایی، حسین (1352)، فرمان‌های ترکمان قراقویونلو و آق قویونلو، قم، چاپخانه حکمت قم.
-   مستوفی، حمدالله (1364)، تاریخ گزیده، تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
-   قزوینی، بوداق منشی (1378)، جواهر الاخبار(بخش تاریخ ایران از قراقویونلو تا سال 984ه.ق)، تصحیح محسن بهرام نژاد، تهران، نشر میراث مکتوب.
-   نوایی، عبدالحسین (1370)، اسناد و مکاتبات تاریخی ایران، تهران، نشر علمی و فرهنگی.
-   نویدی، داریوش (1394)، تغییرات اجتماعی-اقتصادی در ایران عصر صفوی، ترجمه‌هاشم آقاجری، تهران، نشر نی.
-   هینتس، والتر (1377)، تشکیل دولت ملی در ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی.
-    Minorsky, Vladimir (1955), The Aq-qoyunlu and Land Reforms, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol.17, No. 3, Cambridge University Press.