زمینه‌ها و شرایط گسترش طریقت نقشبندیه در کردستان ایران و عراق

الف) منابع فارسی

کتاب‌ها

• ابریشمی، عبدالله (1385). هویت تاریخی و مشکلات کنونی مردم کرد، تهران: آناو
• بایزیدی، محمود (1369). آداب و رسوم کُردان، ترجمه عزیز محمدپور داشبندی، به سعی و اهتمام الکساندر ژابا، تهران: میعاد.
• پارسا، محمد بن محمد (1354). رساله قدسیه، تصحیح ملک محمد اقبال، راولیندی: مرکز تحقیقات ایران و پاکستان.
• تیمورزاده، تیمور (1380). وحشت در سقز، نگاهی به تحولات کردستان در فاصله جنگ جهانی اول تا اعاده اقتدار دولت مرکزی، به کوشش مهناز محسنی، تهران: پژوهش شیرازه.
• حسینی نقشبندی، عبدالرحمن (1380). سادات نقشبندی و جنبش‌های ملی کرد در گذر زمان، ترجمه محمد بانه‎ای، ارومیه: مؤسسه انتشاراتی حسینی.
• جامی، نورالدین عبدالرحمن (1370). نفحات‌الأنس من حضرات‌القدس، تصحیح دکتر محمود عابدی، تهران: اطلاعات.
• خوانچه سپهرالدین، ابوبکر (1368). زندگی‌نامه عارف ربانی حضرت شیخ یوسف ملقب به شمس‌الدین برهانی، بی‌جا: مرکز نشر فرهنگ و ادبیات کُردی و انتشارات صلاح‌الدین ایوبی.
• دیوان بیگی، میرزا حسین خان (1382). خاطرات دیوان بیگی (میرزا حسین خان دیوان بیگی) از سال‌های 1275-1317 ق (کردستان و طهران)، به کوشش ایرج افشار و محمد رسول دریاگشت، تهران: اساطیر.
• دهقانی، رضا (1398). تاریخ مردم ایران در دوره قاجار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه.
• روحانی، کمال (1385)، تاریخ جامع تصوف کردستان، پیرانشهر: سامرند.
• روحانی (شیوا)، بابا مردوخ (1371). تاریخ مشاهیر کُرد، تهران: سروش.
• شیروانی، زین العابدین (1359). بستان‌السیاحه، تهران: افسر
• شمس، اسماعیل (1398). خالد نقشبندی، بی‌جا.
• شمس، اسماعیل (1401). زنجیره یازدهم از وبینار درباره خالد نقشبندی.
• ضیایی، رئوف (1367)، یادداشت‎‌هایی از کردستان، به کوشش عمر فاروقی، ارومیه: مرکز نشر ادبیات و فرهنگ کُردی.
• کریمیان سردشتی، نادر (1381). تذکره عرفای کردستان، تهران: نگاه سبز.
• مردوخ کردستانی، محمد (1379). تاریخ مردوخ، تهران: کارنگ.
• مک داول، دیوید (1383). تاریخ معاصر کرد، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: پانیذ.
• میمنت آبادی، فرهاد (1388)، کردستان و مشروطه، سنندج: پرتو بیان.
• واعظ کاشانی، مولانا فخرالدین علی بن حسین (1340). رشحات عین‌الحیات، با مقدمه و حواشی و تعلیقات دکتر علی‌اصغر معینیان، تهران: بنیاد.
• وان برویین سن، مارتین (1378). جامعه‎شناسی مردم کُرد (آقا، شیخ و دولت)، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: پانیذ.
• یاسمی، رشید (1366). کُرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او، تهران: امیرکبیر.

مقالات

• اژه‎ای، تقی و صائب، غلامعباس (1398). تحلیل نقش آراء و آثار خواجه محمد پارسا در طریقت نقشبندیه، پژوه‌های ادب عرفانی، 13(3)، 65-90.
• الهیاری، فریدون؛ نورائی، مرتضی و رسولی، علی (1388). طریقت و تجارت؛ کارکردهای تجاری نقشبندیه در دوره تیموری، تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهراء(س)، 19(4)، 1-40.
• برومند اعلم، عباس و حسن خانی، عباس (1394). تأثیر آموزه‌های تصوّف بر مقتل‌نگاری واعظ کاشفی در روضةالشّهدا. تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، 6 (10)، 1-32.
• پرنیانی، میلاد؛ دین‌پرست، ولی و صدری، منیژه (1398). نقش علمای نقشبندیه در امور اجتماعی قرن نهم با تأکید بر مشی دنیاگرایی در عین دنیاگریزی، تاریخ، 14(54)، 18-1.
• پورمحمدی املشی، نصرالله و جوانمردی، علیه (1394). نقش و جایگاه مشایخ طریقت در تحولات تاریخ معاصر کردستان. پژوهش‌نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، 4 (2)، 11-28.
• پورمحمدی املشی، نصرالله و جوانمردی، علیه (1396). نقش شیوخ اورامان در تحولات سیاسی تاریخ معاصر، با تکیه بر جنگ جهانی اول. پژوهش‌نامه تاریخ‌های محلی ایران، 5 (2)، 81-96.
• حاجیان‌پور، حمید و پیروزان، هادی (1395). طریقت ذهبیه در عصر صفوی. تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، 7(13)، 50-25.
• حضرتی، حسن (1375). نقش سیاسی اجتماعی نقشبندیان در قرن نهم هجری در ماوراءالنهر. کیهان اندیشه، (67)، 145-158.
• زارعی مهرورز، عباس (1394). بررسی تاثیرات سیاسی اجتماعی طریقت‌های کردستان در آغاز سده بیستم، تحقیقات تاریخ اجتماعی، 5 (9)، 65-82.
• شکاری نیری، جواد (1385). حرفۀ نقشبندی، فرقۀ نقشبندی، نقشبندان عارف، عارفان نقشبند، کتاب ماه هنر، (93)، 46-40.
• عظیمی، کیومرث؛ چلونگر، محمدعلی و منتظرالقائم، اصغر (1393). طریقت‌های صوفیه؛ عامل همگرایی کردها به تشیع در کردستان از سال 907 تا 1400 قمری، پژوهش‌های تاریخی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 6 (4)، 42-17.
• قدیمی قیداری، عباس و رضا عبداللهی (1398). نقش روسیه در شکست جنبش شیخ عبیدالله شمزینی. جستارهای تاریخی، 10(2)، 239-263.  Doi:10.30465/hcs.2019.5373
• قدیمی قیداری، عباس و عبداللهی، رضا (1399). نقش عوامل داخلی در ناکامی جنبش شیخ عبیدالله شمزینی. تاریخ اسلام، 10 (37)، 65-84.

  Doi: 10.29252/isihistory.1.37.65

• کاظمی بیکی، محمدعلی؛ معصومی، محسن؛ آرامجو، علی و ساپاربیکونا، سیزدیکاوا ژبیک (1398). شیوخ نقشبندی و سیاست در دوره تیموری (با تأکید بر عملکرد سیاسی عبیدالله احرار)، پژوهش‌نامه تاریخ تمدن اسلامی، 52(1)، 155-127.
• لعل شاطری، مصطفی (1393). جایگاه موسیقی نزد اقطاب نقشبندیه (مطالعۀ موردی عبدالرحمان جامی)، تاریخ تمدن اسلامی، 47 (1)، 95-123.
• نادری رمضان‌آباد، امین؛ بحرانی‎پور، علی؛ خسروبیگی، هوشنگ و قیم، بهادر (1399). ساختار فرهنگی، هنری و اقتصادی خانقاه‎ها در فرایند رشد مریدان صوفیه ایلخانان ایران، هنر اسلامی، 16 (37)، 335-317.

ب) منابع عربی

• ابن عابدین (1301). سل الحسام الهدی لنصره مولانا خالد النقشبندی، دمشق: بی‌نا.
• الموصلی، منذر (1995). عرب و اکراد، دمشق: طبع فی دارالعلم.
• الخانی خالدی نقشبندی، عبدالحمید بن محمد (1996). الکواکب الدریه علی الحدائق الوردیه فی اجلاء السادات النقشبندیه، تصحیح محمد الخالد الخرسه، دمشق: دارالفکر.
• صلاح الهاشمی، فرید (2008). الطریقه النقشبندیه بین ماضیها و حاضرها، اسطنبول: دارالعبر للطابعه و النشر.
• فصیح الحیدری، ابراهیم (2023). مختصر کتاب المجد التالد فی مناقب الشیخ خالد.
• نوری طوباش، عثمان (2017). السلسله الذهبیه الطریقه النقشبندیه، اسطنبول: دارالأرقم.
• المدرس، الشیخ عبدالکریم (1389). تذکار الرجال مشایخ هورامان النقشبندیون و بعض من ابرز مریدهم و منسوبهم، بغداد: دارالفکر.
• المدرس، الشیخ عبدالکریم (1369). علماءنا فی خدمه العلم و‌الدین، بغداد: دارالحریه للطابعه.
• الغزی، نجم‌الدین (1949)، الکوکب السائره باعیان المئه العاشره، حققه و ضبط نصبه جبرائیل سلیمان جبور، لبنان: مطبعه المرسلین.

ج) منابع کُردی

• بورکه‎یی، که مال و فه‎تحی، عه‎لی (1378). کورد و کوردستان، هه‎ولیر: مناره
• حه‎کیم، هه‎لکه‎وت (2023). مه‎ولانا خالید سه‎رهیلدانی ریباز و ریکخه‎ر، انتشارات پیره‎میرد
• جه لیل، جاسم جه‎لیل (1987). راپه‎رینی کورده‎کان سالی 1880، به غدا: الزیان
• روسته‎م، ایوب (2004). هه‎ورامان، به رگی یه کم، سلیمانى: دیلان.
• ره ئوف قه زاز، ئازاد (1988). شیخی گه یلانی، به غدا: چاپخانه حوادث.
• لازاریف، سیرجی نیکولیفیتش و دیگران (1387). میژووی کوردستان، هه‎ولیر: روژهه‎لات.
• موفتی، شیخ موحسن (2001). گه وهه‎ری حه قیقه ت، هه ولیر: زانکوی صلاح‌الدین.
• موده‎رس، عبدولکه‎ریم (1389). بنه ماله‌ی زانیاران، سنه: کانی
• نه‎جاتی، عه‎بدوللا (2004). شیخ عه بدوللای نه‎هری له به لگه نامه کانی فره نسییدا (1992-1879)، سلیمانی: مه کته بی‌بییر و هوشیاری (ی. ن.ک)
• هه ورامانی، محه ممد ئه مین (1384). میژووی هورامان، تهران: بلخ.
• ییلاف، عبدولرحمان (2001). شیخ عبدولقادر گیلانی ژیان و به رهه م، هه ولیر: موکریانی.