سازمان‌دهی نظام مدیریت تقسیمات کشوری در اوایل دوره پهلوی اول 1316-1304ش.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه پیام نور، تهران

2 دانشیار دانشگاه پیام نور، تهران،

3 استادیار دانشگاه پیام نور، تهران،

چکیده

با تأسیس حکومت پهلوی توسط رضاشاه در سال 1304ش. ابعاد مختلف دولت دست‌خوش تحولاتی شدند و سازمان‌دهی جدیدی پیدا کرد. نظام مدیریت تقسیمات کشوری یکی از این ابعاد بود که با توجه‌ به ماهیت حکومت جدید سازمان‌دهی نوینی یافت. بر این اساس، این پژوهش درصدد است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی و به‌کارگیری اسناد و مدارک آرشیوی، نشریات و دیگر منابع تاریخی، به این پرسش پاسخ‎ دهد که سازمان‌دهی نظام مدیریت تقسیمات کشوری در عصر پهلوی اول پیش از تدوین قانون تقسیمات کشوری در سال 1316‌ش. چگونه صورت گرفت و اهداف آن چه بود؟ ‎‍یافته‎‍های تحقیق نشان می‎‍دهد حکومت پهلوی اول طی یک‌روند دوازده‌ساله و پیش از تدوین قانون تقسیمات کشوری در سال 1316ش. از طریق وضع نظام‌نامه‌های جدید، تغییر در ساختار وزارت داخله، تغییر نام شهرها، الحاق یا تفکیک شهرها، بخش‌ها و روستاها و تغییر عناصر اجرایی تقسیمات کشوری موفق به سازمان‌دهی نظام مدیریت تقسیمات کشوری و ایجاد تغییرات در آن حوزه با هدف تمرکز امور در پایتخت کشور و حمایت و پشتیبانی از برنامه‌های نوگرایانه حکومت شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Organization of the management system of country divisions in the first Pahlavi period 1304-1316.

نویسندگان [English]

  • farshid noroozi 1
  • Hoshang Khosrobeighi 2
  • Nezamali Dehnavi 3
  • Ali soufi 2
1 Ph.D student of Iranian history after Islam, University Payam Noor of Tehran
2 Associate Professor, University Payam Noor of Tehran
3 Assistant Professor, University Payam Noor of Tehran
چکیده [English]

With the establishment of the Pahlavi government by Reza Shah in 1304 A.H. Various aspects of the government changed and found a new organization. The management system of the country's divisions was one of these dimensions, which received a new organization according to the nature of the new government. Therefore, this research is trying to answer the question by using the historical research method and archival documents, publications, and other historical sources, that the organization of the management system of country divisions in the first Pahlavi era before the drafting of the Law of Country Divisions in 1316 A.H. How was it done and what were its goals? The findings of the research show that the first Pahlavi government during a twelve-year process and before the drafting of the law of country divisions in 1316 AH. By establishing new regulations, changing the structure of the Ministry of Interior, changing the names of cities, annexing or separating cities, districts, and villages, and changing the executive elements of the country's divisions, he succeeded in organizing the management system of the country's divisions and making changes in that area to concentrate affairs in the country's capital and support for the government's modernist programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • country divisions
  • organization
  • first Pahlavi
  • Reza Shah
  • Ministry of Interior
  • کتاب‌ها

    • آبراهامیان، یرواند (1383)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل‌محمدی، محمدابراهیم فتاحی، تهران، نی.
    • ارجمند، محمد (1388)، شش سال در دربار پهلوی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، پیکان.
    • آصف، محمدحسن (۱۳۸۴)، مبانی ایدئولوژیک حکومت در دوران پهلوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    • اکبری، محمدعلی (1382)، تبارشناسی هویت جدید ایرانی، تهران، علمی و فرهنگی.
    • بهبودی، سلیمان (1372)، رضاشاه (خاطرات سلیمان بهبودی، شمس پهلوی، علی ایزدی)، به کوشش غلامحسین میرزا صالح، تهران، طرح نو.
    • تقی‌زاده، حسن (1368)، زندگی طوفانی (خاطرات سید حسن تقی‌زاده)، به کوشش ایرج افشار، تهران، علمی.
    • دمرنی،گوستاو (1329ق)، عشایر فارس(اصلاحات اداری)، ترجمه جلال‌الدین رفیع‌فر، تهران، دانشگاه تهران.
    • فرخ، سید مهدی (1348)، خاطرات سیاسی فرخ معتصم‌السلطنه، تهران، جاویدان.
    • کاتوزیان، محمدعلی همایون (1380)، دولت و جامعه در ایران، ترجمه حسن افشاری، تهران، مرکز.
    • کیهان، مسعود (1311)، جغرافیای مفصل ایران (سیاسی)، تهران، مطبعه مجلس.
    • لمبتون، آ. ک. س. (1375)، ایران عصر قاجار، ترجمه سیمین فصیحی، تهران، جاودان خرد،
    • مدیر شانه‌چی، محسن (1379)، تمرکزگرایی و توسعه‌نیافتگی، تهران، رسا.
    • Iran Political Diaries 1881–1965, Volume8, Editor: R. M. Burrel, Archive Editions Ltd; 1st edition (June 30, 1997).

    اسناد

    • سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما): 292005409-290001963-293000491-24096508-291002002-29341462-293004455-290006404-293006087-297005158-291000279-240013853-240011028-240018582-230000789-293001375-240018854-240017349-240021146-240017759-297038433-297039990-297020204-10800436708-240022969-1874681-297020204-5022343-293000015-240037404-24057516-240009464-31036719-3181891-3132093-31036713-293001716-291002002-31036719-293004455-293003249-297021702-1791566-290000224-293000491-240014346-240039527-290006546-290001963-31036719-293007349-29319002-293000470-293000470-290002199-291001785-29332176-3507099-

    نسخ خطی

    • قواعد حکمرانی مملکت فرانسه، ترجمه و تألیف موسی ریشار (میرزا رضا موسی ریشارخان)، شماره ثبت 2882.
    • کتابچه قانون تشکیلات ایالات و ولایات و دستورالعمل حکام، ساکما: 1993803
    • قانون دولت علیه ایران، 1329 ق، ساکما:893407

    سال‌نامه‌ها

    • سالنامه پارس: 1307-1309-1311ش
    • سالنامه آریان: 1316ش.

    نشریات قدیمی

    • کاوه، شماره 1، سال اول، دوره جدید، ژانویه ۱۹۲۰.
    • نشریه مخصوص وزارت کشور، نجمی ناصر، عمادزاده حسین (1346)، تهران: اداره اطلاعات و مطبوعات وزارت کشور.

    مذاکرات مجلس

    • مشروح مذاکرات مجلس ملى، دوره‏6، جلسه 72، لیله سه‌شنبه شانزدهم اسفند 1305ش.