بررسی برخی مؤلفه‌های تاریخ‎نگاری محلی در آثار باستانی پاریزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

تاریخ‎نگاری محلی سومین گونه مشهور تاریخ‎نویسی پس از تاریخ‎های سلسله‎ای و عمومی است که به ثبت و ضبط وقایع تاریخی در محدوده یک مکان اطلاق می‎شود. در این مقاله به بررسی برخی مؤلفه‎های تاریخ‎نگاری محلی در آثار باستانی پاریزی پرداخته می‌شود. وی که دلبستگی ویژه‎ای به کرمان و زادگاهش پاریز داشت، در همۀ آثار خود به تاریخ این منطقه و همه زیروبم حوادث و رویدادهایش پرداخته است. در این مقاله به دو سؤال اصلی ریخت‌شناسی محلی‌نگاری باستانی پاریزی چیست؟ و ‌مؤلفه‌های ‌تاریخ‌نگاری محلی باستانی پاریزی چیست؟ پاسخ داده می‌شود. روش پژوهش کتابخانه‌ای به همراه تحلیل و توصیف تاریخی است. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی با محوریت توده مردم، استفاده از ضرب‎المثل‎ها، اشعار، گفتارهای عامیانه، توجه دقیق به نام شهرها، روستاها و آبادی‎ها و نقل خاطرات شفاهی در نگارش تاریخ ازجمله ‌مهم‌ترین مشخصه‎های تاریخ‎نگاری محلی این نویسندۀ است. همچنین وی جز معدود نویسندگان ‌محلی‌نگار است که هم‌زمان در ‌تاریخ‌نگاری محلی خود از روش ترکیبی محلی‌نگاری در طول و عرض استفاده نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of some Components of Local Historiography in the Works of Bastani Parizi

نویسندگان [English]

  • shokoufe bakhshaei shahrbabaki 1
  • alireza abtahi 2
  • ahmad kamranifar 2
  • abolfazl hasanabadi 3
1 PhD student in History of Islamic Azad University, Najafabad Branch
2 Assistant Professor Islamic Azad University, Najafabad Branch
3 Assistant Professor Islamic Azad University, Mashhad Branch
چکیده [English]

Local historiography is the third most popular type of historiography, after serial and general histories, which refers to the recording of historical events within a single place. This article examines some of the components of local historiography in the works of Bastani Parizi. He had a special attachment to Kerman and his hometown, Pariz. In all his works, he has dealt with the history of this region and all the ups and downs of its events and happenings. In this article, the two main questions are: what are the characteristics of the local historiography of Bastani Parizi and what are the components of the ancient local historiography of Parizi?  This is an analytical- descriptive research examining available library resources. Proverbs, poems, slang, careful attention to the names of cities, villages and settlements, and quoting oral memoirs in the writing of history are among the most important features of the local historiography of this author. He is also one of the few local writers who has used the combined method of local and longitudinal historiography in his local historiography.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bastani Parizi
  • Historiography
  • Local Historiography
  • Kerman
  • People
  • منابع کتاب ها

    • آیینه‎وند، صادق (1387)، علم تاریخ در گسترۀ تمدن اسلامی، چ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    • احمدی، خشایار (1398)، واکاوی طنز در آثار باستانی پاریزی، تهران، بید.
    • اشپولر و دیگران (1380)، تاریخنگاری در ایران، ترجمه و تألیف یعقوب آژند، تهران، نشر گستره.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1354)، تلاش آزادی، تهران، انتشارات علمی.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1354)، مقدمه فرماندهان کرمان، تهران، کتابفروشی دانش.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1355)، اژدهای هفت‌سر، تهران، نشر نامک.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1355)، تاریخ شاهی قراختاییان، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1356)، خاتون هفت‌قلعه، تهران، امیرکبیر.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1357)، از پاریز تا پاریس، تهران، امیرکبیر.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1366)، جامعالمقدمات، تهران، نشر علم.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1368)، گنجعلی خان، تهران، انتشارات اساطیر.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1369)، حصیرستان، تهران، نشر علم.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1370)، حضورستان، تهران، انتشارات ارغوان.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1370)، هزارستان، تهران، انتشارات بهنگار.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1371)، شاهنامه آخرش خوش است، تهران، مؤسسه انتشارات عطایی.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1374)، بازیگران کاخ سبز، قم، انتشارات خرم.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1377)، آفتابه زرین فرشتگان، قم، انتشارات خرم.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1378)، خودمشتمالی، تهران، نشر نامک.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1378)، شمعی در طوفان، تهران، نشر نامک.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1382)، گذار زن از گدار تاریخ، تهران، ناشر کیانا.
    • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1384)، صحیفه‌الارشاد، تهران، نشر علم.
    • تمیم‎داری، احمد (1390)، فرهنگ‌عامه، تهران، انتشارات مهکامه.
    • حسن‎آبادی، ابوالفضل (1393)، «درآمدی بر ریخت‎شناسی محلی‎نگاری در تاریخ معاصر ایران»، در مجموعه مقالات نخستین همایش بینالمللی تاریخ محلی مازندران، ویراستار علی رمضانی پاچی، ساری: نشر هاوژین.
    • روح‎الامینی، محمود (1377)، گرد شهر با چراغ در مبانی انسانشناسی. تهران، عطار.
    • روزنتال، فرانتس (1365)، تاریخ تاریخنگاری در اسلام، ترجمه اسدالله آزاد، مشهد، استان قدس رضوی.
    • شعبانی، رضا (1392)، ممیزات تاریخنگاری در ایران، تهران، قومس.
    • فصیحی، سیمین (1372)، جریانهای اصلی تاریخنگاری در دوره پهلوی، مشهد، نشر نوند.
    • فیضی، کریم (1390)، باستانی پاریزی و هزاران سال انسان، تهران، اطلاعات.
    • -قنبری، امید (1394)، زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی زندهیاد دکتر محمدابراهیم باستانیپاریزی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
    • قنوات، عبدالرحیم (1393)، تاریخنگاری محلی ایران در دوره اسلامی (تا سده هفتم هجری)، تهران، انتشارات سمت.
    • ناجی، محمدرضا و دیگران (1389)، تاریخ و تاریخنگاری، تهران، نشر کتاب مرجع.

    مقالات

    • امینی‎زاده، فاطمه و زرشناس، زهره، «طبقه‎بندی قصه‎های عامه در مجموعه هفت باستانی پاریزی و تاریخ کرمان محمود همت»، مجله مطالعات ایرانی، شماره 33،1397.
    • حسینی، سیدقاسم، «تاریخ از پایین»، فصل نامه مطالعات فرهنگی، شماره 1، 1391.
    • خیراندیش، عبدالرسول (1382)، «نقد و نظر درباره تاریخ‎نگاری دکتر باستانی پاریزی»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 75 و 76، 1382.
    • رجایی، عبدالمهدی؛ چلونگر، محمدعلی؛ نورایی، مرتضی (1390)، «تاریخ‎نگاری محلی عصر قاجار و مؤلفه‎های آن»، مجله مطالعات اسلامی، تاریخ و فرهنگ، شماره 4، 1390.
    • رضایی، زهره؛ الهیاری، فریدون؛ جعفری، علی‎اکبر، «نگاهی تحلیلی به جایگاه مخاطب عام در تاریخ‎نگاری باستانی پاریزی»، مجله تاریخنگری و تاریخنگاری، شماره 22 و 23،1397.
    • -رنجبر، محمدعلی، پارادایم شناسی ‌تاریخ‌نگاری باستانی پاریزی، پژوهشهای علوم تاریخی، دورة 8، شمارة 1، 1395.
    • سجادی، سیدجعفر، «مجموع مقالات تاریخی: خاتون هفت قلعه»، مجله وحید، شماره 26، 1344.
    • قدیمی قیداری، عباس، «تاریخ‎نگاری محلی کردستان و ظهور اولین تاریخ‎نگار زن در ایران»، مجله پژوهشهای تاریخی، شماره 1، 1388.
    • قنوات، عبدالرحیم؛ چلونگر، محمدعلی؛ نورایی، مرتضی، «آغاز تاریخ‎نگاری محلی ایران»، مجله تاریخ و فرهنگ، شماره 84،1389.
    • محمدی، جمال؛ محمودی، جهانگیر، «روایت تاریخ در مطالعات فرو دستان (استراتژی ها و سیاست نوشتار تاریخ فرودستان)»، مجله مطالعات جامعه شناختی، دوره 25، شماره 2، 1397.
    • نورایی، مرتضی و رجایی، عبدالمهدی (1390)، «تنوع موضوعات در تاریخ‎نگاری محلی؛ دوره قاجار (1210-1344 ق/ 1796-1926 م)»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 4، 1390.
    • نورایی، مرتضی، «سر سخن: جغرافیای تاریخی و تاریخ محلی، تعاملات و تمایزات»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 163،1390.

    رساله

    • حسن‎آبادی، ابوالفضل (1392)، «‌مؤلفه‌های ‌تاریخ‌نگاری محلی در تاریخ معاصر ایران»، پایان‌نامه دکترای تاریخ محلی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان.
    • رنجبر، اعظم (1394)، سبکشناسی آثار باستانی پاریزی (با تکیه بر مجموعه هفتی)، دانشکده ادبیات، دانشگاه ولی‎عصر (عج) رفسنجان.

    منابع انگلیسی

    • Kammen, C. (2008), On doing local his A Study of Some Components of Local Historiography in Bastani Parizi’s Works
    • Samuel, Raphael (1976) Local History and Oral History, History Workshop, No. 1 Spring.
    • Leuillot, Paul (2003), A Manifesto: The Defense and Illustration of Local History, Come in Pursuit of Local History, American Association for State and Local History, Altamira press.