ابعاد فرهنگی مشارکت ایران در نمایشگاه جهانی 1873 وین و تأثیر آن بر تولید و صادرات قالی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز،

چکیده

با وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و رواج تولید انبوه، نمایشگاه‌های جهانی با هدف عرضۀ توانمندی‌های فنی و فنّاورانه و یافتن بازارهای جدید صادراتی شکل گرفتند. پس از چهار دوره برگزاری این نمایشگاه‌ها در انگلیس و فرانسه، نمایشگاه جهانی پنجم با شعار «فرهنگ و آموزش» در سال 1873 در شهر وین اتریش برگزار شد. کشور ایران نیز به‌طور رسمی و با برنامه‌ریزی قبلی در این رویداد شرکت کرد. هدف از این پژوهش، شناسایی ابعاد مختلف مشارکت ایران در این نمایشگاه و مطالعۀ تأثیر این حضور در رونق تولید و صادرات قالی‌ ایران به‌عنوان سرآمد هنرهای صناعی کشور است. به نظر می‌رسد حضور و بازدید رسمی ناصرالدین‌شاه قاجار از این نمایشگاه، نگاه شرق‌سوی حاکم بر جامعه اروپایی را تقویت و پاویون ایران را در کانون توجهات قرار داد. دراین‌بین، نمایش قالی‌های دستبافت ایرانی که تحسین نخبگان فرهنگی و منتقدان تولید انبوه را به همراه داشت، نقش مهمی در گرایش جوامع غربی نسبت به خرید قالی‌های دستبافت به‌عنوان مظاهر فرهنگی ایران و احیای تولید و صادرات این فرآوده سنتی ایرانی را در عصر قاجار در پی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural Dimensions of Iran's Participation in the 1873 Vienna World's Fair and its Impact on the Production and Export of the Iranian Carpets

نویسنده [English]

  • Abdollah Mirzaee
Assistant Professor Tabriz University of Islamic Art
چکیده [English]

With the outbreak of the Industrial Revolution in Europe and the spread of mass production, global exhibitions were formed with the aim of offering technical and technological capabilities and finding new export markets. After four exhibitions in England and France, the Fifth World Exhibition was held in Vienna, Austria, in the year 1873 under the slogan of "Culture and Education". Iran also participated in this event officially and with a prior planning. The purpose of this study is to identify the various dimensions of Iran's participation in this exhibition. It also examines the impact of this presence on the prosperity of Iranian carpet production and exports as the country's leading industrial arts. It seems that the official presence and visit of Nasser al-Din Shah Qajar to this exhibition strengthened the view of the ruling side of the European Union and put the Iranian pavilion at the center of attention. Meanwhile, the display of Iranian hand-woven carpets, which was admired by the cultural elites and critics of mass production, played an important role in the tendency of Western societies to buy hand-woven carpets as the cultural manifestations of Iran and revived the production and export of this traditional Iranian product in the Qajar era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • World Exhibition
  • Vienna 1873
  • Iranian Carpet
  • Industrial Revolution
  • Culture and Art
منابع
-     اکبری، ندا (1394)، اکسپو: جهان در پوست معماری، مشهد: کتابکده کسری.
-     بختیاری، محمد و آبادیان، حسین (1390)، «روابط سیاسی ایران و اتریش در دوره ناصری (1313-1264ق)»، فصلنامه تاریخ ایران، شماره 67،  1-17.
-     روزنامه ایران (1374)،، به کوشش عنایت اله رحمانی، جلد اول، شماره: 1-208، تهران: کتابخانه ملی ایران.
-     پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامه پولاک (ایران و ایرانیان)، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
-     دل‌زنده، سیامک (1394)، تحولات تصویری هنر ایران، تهران: نظر.
-     زارع‌زاده، فهیمه؛ مختاباد امرئی، سید مصطفی؛ رهبرنیا، زهرا (1394)، «بازخوانشی از هنر و سیاست در نمایشگاه‌های جهانی اکسپو (مطالعه موردی، نمایشگاه کریستال پالاس لندن،1851)»، فصلنامه باغ نظر، شماره 33،  81-90
-     سعادتی‌پور، محمد (1384)، پدیدارشناسی نمایشگاه‌های جهانی، تهران: فرهنگ مانا.
-     فلور، ویلهم (1392)، صنایع کهن در دوره قاجار (1800-1925)، ترجمه علیرضا بهارلو، تهران: پیکره.
-     فوران، جان (1377)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ترجمه احمد تدین، چاپ 14، تهران: رسا.
-     ناصرالدین‌شاه قاجار (1377)، روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه در سفر اول فرنگستان (1290ﻫ.ق)، به کوشش فاطمه قاضیها، تهران: سازمان اسناد ملی.
-     راعی، انیسه (1375)، اتریش، چاپ دوم، تهران، موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
-     کرزن، جرج (1373)،  ایران و  قضیه ایران، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، جلد 2، چاپ 4، تهران: علمی و فرهنگی.
-     کریمی، محمدرضا (1394)، «پاویونهای ایران از گذشته تا اکنون»، به کوشش: ندا اکبری، اکسپو: جهان در پوست معماری، مشهد: کتابکده کسری، 114-119 .
-     کهنسال نودهی، مریم و فولادی‌نسب، کاوه (1397)، «تأملی بر تحولات نمایشگاه‌های جهانی و اکسپوها»، به کوشش: ندا اکبری، اکسپو: جهان در پوست معماری، مشهد: کتابکده کسری، 24-31.
-     وین، آنتونی (1397)، سه شتران روانه به اسمیرنا: تاریخچه کمپانی شرق، ترجمه یداله آقاعباسی و زهرا آقاعباسی، تهران: متن.
-     Blake, W.P. & Pettit, Henry (1873), Reports on the Vienna Universal Exhibition. Philadelphia.
-     Cordileone, R, D, (2014), Alois Riegl (1858-1905) in Vienna 1875-1905. USA. Ashgate Publishing Company.
-     falke, J., (1873), Kunstindustrie auf der Wiener Weltausstellung 1873. Wien: Druck Und Verlag Von Carl gerols Sohn.
-     Fulco, D, (2017), Displays of Islamic Art in Vienna and Paris. MDCCC 1800,Vol 6, p.p. 51-66.
-     Helfgott, L, (1990),  Carpet collecting in Iran, 1873-1883: Robert murduch Smith and the formation of the modern Persian carpet industry, Muqarnas, Vol 7, p.p. 171- 181.
-     Karl, B, (2014), Persian Art in 19th-Century ViennaThe Shaping of Persian Art: Collections and Interpretations of the Art of Islamic Iran and Central Asia, p.p:110- 129, 2014.
-     Polak, J.E, (1873), Persien Bericht, Officieller Ausstellungs-Bericht, wien: Druck Und Verlag Der K. K. Hof. Und Staatsdruckerei.
-     Ramply.M, (2011), Peasants in Vienna: Ethnographic Display and the 1873 World's Fair. Printed in: Austrian History Yearbook. cambridge University Press. p.p. 110-132,.
-     Stanzer, W., (1986), »Austrian Carpet History«, In: W, Stanzer, (Ed), Antique Oriental Carpets from Autrian Collections, Vienna: Society for Textile Art Research, pp 39-49.