بلدیه تبریز، گذر از محله گرایی به هویت شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری

چکیده

تصویب قانون بلدیه و تشکیل آن در برخی از شهرهای ایران، یکی از آگاهانه ترین اقداماتی بود که از سوی نمایندگان مجلس اول و نیروهای مشروطه خواه، در زمینه‌ی تحقق مشارکت اجتماعی شهروندان جهت نقش آفرینی در امور شهری و مدنی و تجلی اراده و هویت اهالی شهر، انجام گرفت. از آنجایی که شهر تبریز در تشکیل نهادهای مدنی؛ از قبیل «انجمن ایالتی» و «انجمن بلدیه» از جایگاه مهمی در تاریخ مشروطه برخوردار است، در پژوهش حاضر سعی شده عملکرد «بلدیه تبریز» و میزان موفقیت آن در تحقق اهداف مدنی این نهاد، مخصوصا موانع و مشکلات پیش روی آن در زمینه‌ی افزایش میزان مشارکت اجتماعی شهروندان در برنامه‌های مدیریت شهری و تحقق و شکل‌گیری هویت و علائق جمعی و کم رنگ شدن بحث محله گرایی با روشی توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه‌ای، روزنامه‌ها و اسناد آرشیوی مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که هر چند بلدیه‌ی تبریز به خاطر درگیری با مسائل و مشکلات عدیده‌ی فراوان، از دست یابی به بسیاری از اهداف خود بازماند، منتهی از نحوه‌ی بیان و طرح مطالب اجتماعی در روزنامه‌های محلی می‌توان فهمید که بلدیه در کنار دیگر نهادهای مدنیِ برآمده از دل مشروطه، از قبیل انجمن ایالتی، توانست با انجام برخی اقدامات اجتماعی و فرهنگی، موجبات افزایش آگاهی شهروندان نسبت به حق و حقوق شهروندی خود را فراهم آورد، و با تأکید بر اهمیت مشارکت اجتماعی شهروندان در برنامه‌های شهری و انتخاب مدیران خود، در گذر جامعه‌ی شهری تبریز از مرحله‌ی محله گرایی به شکل‌گیری هویت شهری، نقش مهم و مؤثری را ایفا نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tabriz municipality, passing from Localization into city identification

نویسندگان [English]

  • abbas ghadimi 1
  • مرتضی شهسواری 2
1 tabriz university
2 دانشجوی دکتری
چکیده [English]

The approval of the Legislation of municipality and its formation in some cities of Iran was one of the most consciously done actions which was taken place on the behalf of the first congress representatives and constitutional supporters for the fulfillment of social contribution of citizens for role creating in urban affairs and the manifestation of willingness and identity of people of city. Since Tabriz city enjoyed an important position over the constitutional history in the formation of civil institutions such as state council and city council. In this research, we have tried to analyze the function of Tabriz municipality and the level of its success in the fulfillment of civil goals of this institution specially facing the barriers and problems in the field of increasing the amount of social involvement of citizens in the programs of city management and fulfillment and formation of identity and mass interests and the loss of the importance of Localization discussion by using the analytic – descriptive method and by using library sources, newspapers and archive documents. The findings of this research show that Tabriz municipality failed to achieve most of its goals because of its challenge with so many extreme problems and issues. But it can be understood from the way of expressing and presenting social issues in local newspapers that the municipality along with other civil institutions created from the heart of constitution such as state council which could provide the ground of increasing the awareness of citizens toward the rights of their own citizenship by doing some cultural and social actions. By putting emphasis on the importance of social involvement of citizens in city affairs and selecting its own managers in passing Tabriz urban community from the stage of Localization into the formation of city identity, it played an important and effective role.

کلیدواژه‌ها [English]

  • municipality
  • Civil institution
  • Social involvement
  • Urban management
  • City identity
  • Localization
  • Constitutional
  • ghajar
اسناد
−    سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(ساکما)، 45170/240
روزنامه‌ها
−  انجمن، س اول، ش42، 27ذیحجه1324ق./ س اول، ش29، 9ذیحجه1325ق./ س اول، ش53، 28محرم 1325ق./ س اول، ش119، 7رجب 1325ق./ س اول، ش132، 3 شعبان 1325ق./ س اول، ش146، 27 شعبان 1325ق./ س اول، ش147،  28شعبان1325 ق./ س دوم، ش 27 دوره دوم، 29ربیع الثانی1326ق./ س سوم، ش15، سلخ رمضان 1326ق./ س سوم، ش18، 10شوال 1326ق.
−  تبریز، س اول، ش9، 16 محرم 1329ق./ س اول، ش13، 1 صفر 1329ق./ س اول، ش25، 2 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش26، 4 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش28، 9 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش 34، 23 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش35، 25 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش39، 5 ربیع الاخر 1329ق.
−  شفق، س اول، ش12، 10ذی حجه 1328ق./ س اول، ش24، 5 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش28، 4 ربیع الاول 1329ق./ س اول، ش39، 15 ذی الحجه 1329ق./ س دوم، ش9، 15 شعبان 1329ق./ س دوم، ش40، 18 ذی الحجه 1329ق.
−    عدالت، س 3، ش3 ، 18 جمادی الاولی 1325ق.
−    کاوه، س 2 دوره جدید، ش 8، غره ذی الحجه 1339ق.
−    مجاهد، س اول، ش 16، 16 شوال 1325ق./ س اول، ش 25، 15 ذیقعده 1325ق.
−    مساوات تبریز، س اول، ش 29، غره صفر 1327ق.
−    ناله ملت، س اول، ش 26، 18 شوال 1326ق./ س اول، ش 32، 22 ذیقعده 1326ق.
 
کتاب‌ها و مقالات
−    آفاری، ژانت (1385)، انقلاب مشروطه ایران، ترجمه رضا رضایی، چ3، تهران: نشر بیستون.
−    امیر خیزی، اسماعیل (2536)، قیام آذربایجان و ستارخان، چ دوم، تبریز: کتاب فروشی تهران.
−    ایمانی جاجرمی، حسین و دیگران (1392)، مدیریت شهری، ج2 (مدیریت شهری در ایران)، تهران: انتشارات تیسا.
−    اشرف، احمد، «تحقیق در مسائل ایران:ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران -دوره اسلامی»، مطالعات جامعه شناسی، دوره قدیم، ش4، تابستان1353، ص49-7.
−    آخوندی، احمد و دیگران، «آسیب شناسی مدل اداره امور شهر در ایران»، پژوهش‌های جغرافیایی، ش63، بهار1387، ص 135 تا 156.
−    بی‌نام،تاریخچه شهرداری تبریز، http//:wwwtabriz.ir
−    طاهر زاده بهزاد، کریم (1363)، قیام آذربایجان در انقلاب مشروطه، چ 2، تهران: نشر اقبال.
−    کسروی، احمد، (2537)، تاریخ مشروطه ایران، ج 2، چ 14، تهران: انتشارات امیر کبیر.
−    _______ (2537)، تاریخ هیجده ساله آذربایجان، ج1، چ9، تهران: انتشارات امیر کبیر.
−    ملک زاده، مهدی (1371)، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، چ3، تهران: انتشارات علمی.
−    مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره اول، لوح فشرده، کتابخانه، موزه، و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
−  مختاری اصفهانی، رضا، «بلدیه و مشروطه خواهی»، انقلاب مشروطه‌ی ایران، ویراسته هوشنگ 1. شهابی و ونسا مارتین، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، تهران: انتشارات پارسه، 1392، ص220- 201.
−    ویجویه‌ای، محمد باقر (1386)، تاریخ انقلاب آذربایجان و بلوای تبریز، چ اول، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: انتشارات امیر کبیر.
−   یزدانی، سهراب ( 1389)، مجاهدان مشروطه، چ 2، تهران: نشر نی.