کنش های سیاسی میرزاملکم خان؛ با تأکید بر دوران حضور او در استانبول (مبتنی بر اسناد تازه یاب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22034/jiiph.2025.63872.2539

چکیده

پژوهش حاضر به دنبال توصیف و تحلیل کنش‌های سیاسی میرزا ملکم خان در دوران حضورش در استانبول (مبتنی بر اسناد تازه‌یاب) است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند، میرزا ملکم‌خان در دوره حضور در عثمانی که به شکل تبعید بوده، زندگی پرفرازونشیبی داشته است. بااین‌حال در همین دوره به خاطر استعداد و قابلیت‌هایی که از خود نشان می‌دهد، همواره در مرکز توجه کارگزاران ایران و عثمانی بود. دولت‌های قاجاریه و عثمانی رویکردی متفاوت نسبت به میرزاملکم‌خان داشتند و زمانی که با سیاست‌های اصلاح‌گرایانه او مواجهه می‌شدند او را طرد می‌کردند اما در پی استفاده از قابلیت‌های او در مناسبات سیاسی و مذاکرات دیلپماتیک بودند. ملکم که رویکرد اصلاحگرانه خود را در استانبول نیز حفظ کرده بود در آنجا هم مورد حمایت کارگزاران اصلاح‌گری همچون میرزاحسین‌خان مشیرالدوله قرارگرفت و در دوره حضور در لندن نیز تلاش می‌کرد تا با اشاره به تجربه اصلاحات در عثمانی، کارگزاران ایران را تشویق به اصلاحات کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mirza Malkom Khan's political actions; with emphasis on his time in Istanbul (based on newly discovered documents)

نویسندگان [English]

  • tara houshmandi 1
  • hassan hazrati 2
1 Department history, Faculty of literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of History and Civilization of Islamic Nations, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study seeks to describe and analyze the political actions of Mirza Malkam Khan during his stay in Istanbul (based on newly found documents). The results of this research show that Mirza Malkam Khan had a life full of ups and downs during his time in Osmani, which was in the form of exile. However, in this period, due to his talent and capabilities, he was always in the center of attention of Iranian and Ottoman brokers. The Qajar and Ottoman governments had a different approach to Mirza Malkam Khan and rejected him when faced with his reformist policies, but seeking to use his abilities in political relations and diplomatic negotiations. Malkam. who had maintained her reformisy approach in istanbul, was also supported there by reform agents such as Mirza Hossein Khan Moshir al-Doleh, and during his stay in London, he also tried to encourage Iranian agents to reform by referring to the experience of reforms in the Ottoman Empire.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qajar government
  • Ottoman government
  • Mirza Malkam Khan
  • Istanbul
  • documents