مبانی و ضرورت‌های پارلمانتاریسم در روزنامۀ پرورش چاپ قاهره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه تبریز

2 دانشیار دانشگاه تبریز

10.22034/jiiph.2024.61721.2516

چکیده

مفهوم پارلمان از مفاهیم مورد توجه در ایران پیشامشروطه، در روزنامۀ پرورش چاپ قاهره از ابعاد مختلف مورد توجه قرار گرفت. روزنامه ضمن توصیف پارلمان‌های غربی، آن را با قاعدۀ مشورت در اسلام پیوند داد و تأسیس پارلمان در ایران را نه تنها منافی با اسلام ندید، بلکه آن را راهکاری مناسب برای تقویت سلطنت و مقابله با استعمار دید. برای این منظور روزنامه در صدد برآمد پارلمان را به عنوان نهادی برآمده از نظام‌های مشروطۀ غربی و مبانی نظری آن، با اصول اسلامی و سلطنت قاجاری مطابقت دهد. تحقیق حاضر بر آن است تا نحوه و چگونگی تطبیق پارلمانتاریسم با اصول اسلامی و سنت‌های جامعه را به عنوان یک مسأله مورد بررسی قرار داده و به این سؤال‌ با روش تبیینی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا پاسخ دهد که روزنامه به چه نحو اصول پارلمان را با اسلام و سنت‌های جامعۀ ایران تطبیق داده و برای ایران آن زمان مفید دانسته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که پرورش به دلیل عدم اعتقاد به اخذ تمام و کمال اصول تمدن غربی و به تبع آن پارلمانتاریسم رایج در غرب، سعی کرده است تا ضمن تأیید نظام پارلمانی، با تقلیل این مفهوم مدرن، آن را با اصول اسلامی و سنت‌های جامعۀ ایران مطابق نشان دهد. همین امر نیز باعث گردید تا روزنامه به توصیف ظواهر پارلمان غربی و کارکردها و فواید حاصل از آن برای جامعه و سلطنت اکتفا نماید و تأسیس آن را برای تقویت سلطنت و مقابله با استعمار ضروری بداند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Foundations and Necessities of parliamentarism in “Parvaresh” Newspaper Published in Cairo

نویسندگان [English]

  • Rasoul pourzamani 1
  • Gholamali Pashazadeh 2
  • Fatemeh orouji 2
1 Doctoral student of the history of Iran after Islam, University of Tabriz
2 Associate Professor of Tabriz University
چکیده [English]

The concept of parliament, which was a subject of interest in pre-constitutional Iran, was considered from various perspectives in the Parvaresh newspaper, published in Cairo. The newspaper, while describing Western parliaments, linked it to the Islamic principle of consultation and saw the establishment of a parliament in Iran not only as compatible with Islam but as a suitable means to strengthen the monarchy and counter colonialism. For this purpose, the newspaper sought to align the parliament, as an institution emerging from Western constitutional systems and its theoretical foundations, with Islamic principles and the Qajar monarchy. The present study aims to investigate how parliamentarism can be adapted to Islamic principles and the traditions of society as an issue and to answer this question through an explanatory method and using content analysis technique: how the newspaper has adapted the principles of parliament to Islam and the traditions of Iranian society and considered it beneficial for Iran at the time. The results of the research indicate that Parvaresh, due to its disbelief in the wholesale adoption of Western civilization principles and consequently Western parliamentarism, has tried to affirm the parliamentary system while reducing this modern concept to be consistent with Islamic principles and the traditions of Iranian society. This very fact also led the newspaper to merely describe the appearances of Western parliaments and their functions and benefits for society and the monarchy, and to consider their establishment essential for strengthening the monarchy and countering colonialism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parliament
  • Parliamentarism
  • Islam
  • Parvaresh
  • Mirza Ali Mohammad Khan Kashani