بررسی سیاستهای فقرزدایی دولت پهلوی اول بر مبنای نظریه دولت توسعه گرا در اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد اسلام دانشگاه اصفهان

10.22034/jiiph.2024.61156.2510

چکیده

فقر به عنوان علت و معلول توسعه‌نیافتگی، از مظاهر اصلی دوره قاجار بود که با اشغال کشور در جنگ جهانی اول بر شدت آن افزوده شد. در چنان شرایطی، جامعه بیش از هر چیز به دنبال فردی برای ایجاد وحدت، امنیت، رشد، توسعه و رفع عوامل عقب‌ماندگی بود. رضاشاه در پاسخ به این شرایط زمانه روی کار آمد و اقداماتی را در جهت توسعه کشور و رفع فقر که یکی از عوامل و نشانه‌های اصلی توسعه‌نیافتگی محسوب می‌شد، انجام داد. هدف پژوهش حاضر، بررسی سیاست‌های فقرزدایی دولت پهلوی اول بر مبنای نظریه دولت توسعه‌گرا، با تمرکز بر شهر اصفهان است و می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد که رضاشاه برای رفع فقر چه اقداماتی را انجام داد و عملکرد او در این زمینه چگونه بود. این تحقیق با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد آرشیوی و نشریات محلی انجام می‌شود. نتایج تحقیق نشان‌ می‌دهد دولت رضاشاه با هدف توسعه و مدرن کردن کشور، اقداماتی را برای رفع فقر انجام داد که از جمله آنها می‌توان به جمع‌آوری و اسکان فقرا، پرداخت کمک‌های نقدی، اطعام فقرا، تهیه پوشاک و ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی رایگان اشاره کرد. هر چند این اقدامات تأثیراتی در رفع فقر آموزشی، بهداشتی و رفاهی فقیران داشت اما به دلیل فقدان روحیه فقرزدایی در نظام حاکم و سقوط دولت با اشغال دوباره کشور در جنگ جهانی دوم، پدیده فقر همچنان به صورت گسترده‌ای باقی ماند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Examining the Poverty Alleviation Policies of the First Pahlavi Government Based on the Developmental State Theory in Isfahan

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bakhtiari 1
  • Matin-Sadat Eslahi 2
1 Assistant Professor at Imam Khomeini International University
2 PHD student in post-Islamic Iranian history at the Isfahan University
چکیده [English]

Poverty as the cause and effect of underdevelopment was one of the main manifestations of the Qajar period, which increased in intensity with the occupation of the country in the First World War. In such a situation, the society was looking for someone to create unity, security, growth, development and remove the factors of backwardness above all. In response to these conditions of the time, Reza Shah came to work and took measures to develop the country and eliminate poverty, which was considered one of the main factors and signs of underdevelopment. The purpose of the present study is to investigate the poverty alleviation policies of the first Pahlavi government based on the theory of developmental state, focusing on the city of Isfahan, This research is done with a descriptive-analytical approach and relying on archival documents and local publications. The results of the research show that Reza Shah's state, with the aim of developing and modernizing the country, took measures to eliminate poverty, including collecting and housing the poor, paying cash aid, feeding the poor, and providing clothing and providing free educational and health services. Although these measures had an effect on the educational, health and welfare poverty of the poor, but due to the lack of spirit of poverty alleviation in the ruling system and the fall of the government with the re-occupation of the country in World War II, the phenomenon of poverty remained widespread.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty alleviation
  • Pahlavi first
  • Developmental state
  • Isfahan
  • Poor

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 17 شهریور 1403
  • تاریخ دریافت: 21 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 30 خرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1403