اقتصاد و معیشت عمومی ایران در سال 1325ﻫ.ق، با اتکا بر تحلیل محتوای روزنامه صبح صادق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه تبریز

چکیده

روزنامه «یومیه صبح صادق» بعد از صدور فرمان مشروطیت و در زمان مجلس اول شورای ملی، به صاحب‌امتیازی «مرتضی‌قلیخان مؤیدالممالک فکری» به چاپ رسیده است. او به علت مخالفت با استبداد محمدعلی شاه، اقدام به چاپ روزنامه یومیه صبح صادق کرد و از حکومت بر مازندران و عراق عجم دست کشید. پژوهش زیر در پی آن است که با تحلیل محتوای این روزنامه، به اوضاع اقتصادی و معیشت عمومی ایران در سال 1325‌ﻫ.ق بپردازد. روزنامه با جزئیات به مشکلات و اوضاع رایج اقتصادی در سال 1325‌ﻫ.ق پرداخته است. با تحلیل محتوای روزنامه یومیه صبح صادق می‌توان به درک درستی از وضعیت معیشت و مشکلات اقتصادی مردم ایران در آن روزگار رسید. در این روزنامه اخباری دقیق و دست‌اول از مذاکرات و مصوبات نخستین مجلس شورای ملی، قیمت کالاها و خدمات عمومی و دیگر شاخص‌های اقتصادی وجود دارد. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که اوضاع اقتصاد و معیشت عمومی ایران در سال 1325‌ﻫ.ق، با اتکا بر داده‌های اطلاعاتی روزنامه صبح صادق چگونه بوده است؟ مدعای اصلی آن است که تحلیل محتوای این روزنامه می‌تواند به فراهم آوردن اطلاعاتی دست‌اول از اوضاع اقتصادی ایران در این مقطع مهم تاریخی بینجامد. با بررسی این روزنامه به تورم برخی کالاها، مشکلات تحصن کارکنان، عدم موفقیت طرح تأسیس بانک ملی دست می‌یابیم و تصویری منطبق با اوضاع آن دوران را به دست می‌آوریم و روشن می‌شود که اوضاع اقتصادی، نابسامان و مردم گرفتار مشکلات معیشتی بسیاری بوده‌اند، و قیمت برخی کالاهای اساسی افزایش داشته‌اند. با توجه به ماهیت موضوع، این پژوهش در حیطه تحقیقات بنیادی نظری قرار دارد و روش به‌کاربرده‌شده در آن، توصیفی‌تحلیلی است و از تکنیک‌های تحلیل محتوا در دسته‌بندی موضوعات و بسامد واژگان استفاده شده است. شیوه گردآوری داده‎ها کتابخانه‎ای است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Iran's General Economy and Livelihood in 1325 A.H., Based on the Content Analysis of Sobh Sadegh Newspaper

نویسندگان [English]

  • Mohammad Salmasizadeh 1
  • zahra Ghaffarzadeh 2
1 . Associate Professor, Tabriz University
2 PhD student of history of Iran after Islam, University of Tabriz
چکیده [English]

The newspaper “Yomiya Sobh Sadegh” was published by the franchise owner "Mortaza Qolikhan Moyed Al-Mamalek Fakhri" After the issuance of the constitutional decree and during the first assembly of the National Council. Due to his opposition to the tyranny of Mohammad Ali Shah, he started publishing the newspaper Youmiya Sobh Sadiq and abdicate ruling Mazandaran and Iraq Ajam. The following research aims to the economic situation and general livelihood of Iran in 1325 AH by content analysis of this newspaper. The newspaper has dealt in detail with the problems and common economic conditions in 1325 AH. By analyzing the content of Yomiyeh Sobh newspaper. It is possible to get a correct understanding of the living conditions and economic problems of the Iranian people at that time. In this newspaper, there are accurate and first-hand news about the negotiations and approvals of the first National Assembly, the price of public goods and services, and other economic indicators. The main question of the current research is what was the state of the economy and general livelihood of Iran in 1325 A.H., based on the data of Sobh Sadegh newspaper? The main claim is that the content analysis of this newspaper can lead to providing first-hand information about the Iran's economic situation at this important historical moment. By reviewing this newspaper, we can find the inflation of some goods, the problems of employee situations, and the failure of the plan to establish the National Bank and we get a great picture consistent with the problems of that era and it becomes clear that the economic situation was chaotic and people were suffering from many livelihood problems to the extent that the price of some basic goods increased. According to the nature of the subject, this research is in the field of theoretical fundamental research, and the method in this research is descriptive-analytical, and content analysis techniques have been used in the classification of topics and frequency of words. The method of data collection is library.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • livelihood
  • economic situation
  • daily Sobh Sadegh
  • price
  • کتاب‌ها

    • آژند، یعقوب (1384)، تجدد ادبی در دوره مشروطه، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
    • آدمیت، فریدون (1363)، فکر دموکراسی اجتماعی در نهضت مشروطیت ایران، تهران، پیام.
    • آدمیت، فریدون، هما ناطق (1368)، افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثار منتشرنشده دوران قاجار، تهران، نوید.
    • براون، ادوارد (بی‌تا)، تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران در دوره مشروطیت، ترجمه محمد عباسی، ج ۲، تهران، کانون معرفت.
    • جلالی، نادره (1389)، تاریخ مطبوعات و احزاب سیاسی در عصر قاجار، تهران، پیام نور.
    • حقدار، علی‌اصغر (1397)، فریدون آدمیت و تاریخ مدرنیته در عصر مشروطیت، آنکارا، باشگاه ادبیات.
    • دلریش، بشری (1375)، زن در دوره قاجاریه، بی جا، دفتر مطالعات هنر (مدیریت پژوهش).
    • شمیم، علی‌اصغر (1393)، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران، مدبر.
    • صدر هاشمی، محمد (1363)، تاریخ جراید و مجلات ایران، ج ۳، اصفهان، کمال.
    • صفائی، ابراهیم (1363)، رهبران مشروطه: شامل هیجده بیوگرافی و شرح حالت و شگفت‌انگیز حوادث مهم نهضت مشروطه ایران، بی جا، سازمان انتشارات جاویدان.
    • کسروی، احمد (1385)، تاریخ مشروطه ایران، تهران، نگاه.
    • احمد مجدالاسلام کرمانی، تاریخ انحطاط مجلس: فصلی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تحشیه محمود خلیل‌پور، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان، ۱۳۵۱.
    • مخبرالسلطنه هدایت (بی‌تا)، گزارش ایران: از مظفرالدین شاه تا احمدشاه، ج 2، بی‌جا.
    • مخبرالسلطنه هدایت (1363)، گزارش ایران: بخش گزارش دوره قاجار و مشروطیت از جلد سوم و چهارم، تهران، نشر نقره.
    • م.س ایوانف (1355)، انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه کاظم انصاری، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی با همکاری موسسه انتشارات امیرکبیر.
    • نظامنامه داخلی بانک ملی ایران (1325ﻫ.ق)، تهران: مطبعه پارسیان.

    مقاله‌ها

    • شاهدی، مظفر، «مجلس اول مشروطه: بحران‌های مالی و طرح تأسیس بانک ملی»، تاریخ معاصر ایران، ش10، 1378.
    • شعبانی، احمد، «اخبار کتاب و کتابخانه در اوراق روزنامۀ ارشاد از مرتضی‌قلیخان مؤیدالممالک»، کتابداری دفتر، ش۳۴، 1379.
    • کریمی، بهزاد، «بحران نان در دوره مشروطه»، آموزش تاریخ، ش4، 1385.
    • قائم‌مقامی، جهانگیر، «اوزان و مقادیر قدیم ایران»، بررسی‌های تاریخی، ش2، بی‌تا.

    روزنامه‌ها

    • روزنامه یومیه صبح صادق، شاره 1، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۴، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۶، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۷، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۹، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۱، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۲، ۱۳۲۵ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۴، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۵، ۱۳۲۵ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۶، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۷، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۸، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۲۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۲۲، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۳۱، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۳۲، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۳۵، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۳۶، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۳۸، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۴۰، ۱۳۲۵ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۴۷، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۴۹، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۵۶، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۶۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۶۱، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، نمره ۶۶، ۱۳۲۵ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۶۹، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۷۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۷۹، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۹۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۹۸، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۰۸، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۰۹، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۱۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۱۱، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۱۴، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۱۹، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۲۲، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۲۳، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۲۴، ۱۳۲۵ﻫ.ق
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۲۵، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳۰، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳۲، ۱۳۲۵ﻫ.ق
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳۴، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳۶، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳۷، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۳۸، 1325ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۴۲، ۱۳۲۵ﻫ.ق.
    • روزنامه یومیه صبح صادق، شماره ۱۴۳، 1325ﻫ.ق.