بررسی و تحلیل تحول مناسبات آق‎قویونلوها با تیموریان در دوره حکمرانی حسن بیگ ترکمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تبریز

2 دانشیار دانشگاه تبریز

چکیده

آق‎قویونلوها و تیموریان تا پیش از ظهور حسن‎بیگ آق‎قویونلو، همواره مناسبات حسنه‎ای با یکدیگر داشتد. اعلان تبعیت قراعثمان بیگ از امیر تیمور به مناسبات دوستانه دو دولت منجر شد. در این مناسبات آق‎قویونلوها بیشتر به‌عنوان تابع حکومت تیموریان و به‎سان بازوی نظامی آن‌ها در منطقه آناتولی عمل می‎کردند؛ اما با قرارگیری حسن‎بیگ در رأس حکومت آق‎قویونلو، مناسبات جدیدی بین دو دولت رقم خورد و همکاری دوجانبه از تعامل به تقابل نظامی منجر گشت. مسئله اساسی این پژوهش در بررسی چرایی تغییر روند ماهیت مناسبات دو دولت تیموری و آق‎قویونلو در دوره حکمرانی حسن‎بیگ ترکمان است. این‌که چه مسائلی در تغییر روابط دوستانه حکومت آق‎قویونلوها و تیموریان و آغاز مناسبات خصمانه در دوره حسن بیگ مؤثر بوده است؟ این پژوهش به شیوه تحلیلی و توصیفی با گردآوری اطلاعات به شکل کتابخانه‎ای مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که ظهور حاکمان مقتدری در دو حکومت مذکور، تغییر در اهداف سیاست خارجی حکومت آق‎قویونلوها و از بین رفتن حکومت حائل قراقویونلوها، در تغییر روابط دو حکومت نقش مؤثری داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Causes of Tensions in Aqquyunlu's Relations with the Timurids during the Reign of Hassan Beig Turkman

نویسندگان [English]

  • Masuod Shahbazi 1
  • vali Dinparast 2
  • Alireza Karimi 2
  • Mohammad Ali Parghoo 2
1 . PhD Student in History of Islamic Iran, University of Tabriz
2 Associate Professor, University of Tabriz
چکیده [English]

The Aqquyunlu and the Timurids had always good relations with each other before the emergence of Hassan Beig. The proclamation of the obedience of Qara Osman Beig to Amir Teymur led to friendly relations between the two governments. The Aqquyunlus acted mostly as subordinates of the Timurids and as their military arm in the Anatolian region. But with Hassan beig at the helm of Aqquyunlu's government, new relations emerged between the two states, and bilateral cooperation shifted from interaction to military confrontation. The main issue of this study is to examine why the nature of the relationship between the two governments of Timurid and Aqquyunlu changed during the reign of Hassan beig Turkman. What issues were effective in changing the friendly relations between the rule of the Aghquyunlus and the Timurids and the beginning of hostile relations during the reign of Hassan Beig? This research is an analytical and descriptive one using library resources. Findings show that the emergence of powerful rulers in the two governments, change in the foreign policy goals of the Aqquyunlu government and the disappearance of the Qaraqoyunlu government have played effective roles in changing relations between the two governments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Relation
  • the Aqqoyunlu
  • the Timurid
  • Hassan Beig
  • Abu Saeed
  • منابع

    • ابن‎ عربشاه، احمد‎‎بن محمد (1386)، زندگی شگفتآور تیمور، ترجمه محمدعلی نجاتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
    • آژند، یعقوب (1384)، تیموریان، چ1، تهران، انتشارات مولی.
    • آژند، یعقوب (1385)، ترکان در ایران، چ1، تهران، انتشارات مولی.
    • بدلیسی، شرف‌خان (1377)، شرفنامه، تصحیح ولادیمیر ولییامینوف، چ1، تهران، اساطیر.
    • حسن‎زاده، اسماعیل (1389)، حکومت ترکمانان قراقویونلو و آققویونلو در ایران، چ4 تهران، انتشارات سمت.
    • روملو، حسن بیگ (1389)، احسن‌التواریخ، تصحیح و تحشیه عبدالحسین نوایی، ج2، چ2، تهران، انتشارات اساطیر.
    • سمرقندی، دولتشاه (1382)، تذکره‌الشعراء، به اهتمام و تصحیح ادوارد براون، تهران، انتشارات اساطیر.
    • سمرقندی، کمال‎الدّین عبدالرّزّاق (1383)، مطلع‌السّعدین و مجمع‌البحرین، تصحیح دکتر عبدالحسین نوایی، ج4، چ1، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    • طهرانی، ابوبکر (1993)، کتاب دیاربکریه، تصحیح و اهتمام نجاتی لوغال و فاروق سومر، ج1، چ2، آنکارا، انجمن تاریخ ترک.
    • فریدون بیگ، احمد (1236ق.) منشآت‌السلاطین، ج2، استانبول.
    • منشی قزوینی، بوداق (1387)، جواهرالاخبار، تصحیح محسن بهرام نژاد، تهران، میراث مکتوب.
    • میرخواند، محمد بن خاوندشاه (1385)، تاریخ روضه‌الصفا، تصحیح و تحشیه جمشید کیان‎فر، ج6، چ2، تهران، انتشارات اساطیر.

    منابع خارجی

    • Akkuş yiğit, Fatma (Bahar 2015), Ak koyunlu beyi osman beyin unvanı: yülük mü ilig mi. Dil araştırmaıarı. sayı 16. ss.198-191.