الف) منابع اصلی
- استرآبادنامه، (1348)، به کوشش مسیح ذبیحی، با همکاری ایرج افشار و محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انتشارات فرهنگ ایران‌زمین.
- اصفهانی، محمدمهدی، (1368)، نصف جهان فی تعریف الاصفهان، تصحیح منوچهر ستوده، چ 2، تهران: امیرکبیر.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان، (1367)، تاریخ منتظم ناصری، ج 3، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، تهران: دنیای کتاب.
- اورسُل، ارنست، (1353)، سفرنامه اورسل، ترجمهی علیاصغر سعیدی، تهران: انتشارات زوار.
- براون، ادوارد گرانویل، (1381)، یکسال در میان ایرانیان، ترجمه مانی صالحی علامه، تهران: نشر ماه ریز.
- پولاک، یاکوب ادوارد، (1368)، سفرنامه پولاک (ایران و ایرانیان)، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- تحویلدار اصفهانی، میرزا حسین، (1388)، جغرافیای اصفهان (جغرافیای طبیعی و انسانی و آمار اصفهان)، به کوشش الهه تیرا، تهران: اختران.
- جمالزاده، محمدعلی، (1384)، گنج شایگان، اوضاع اقتصادی ایران، چ 3، تهران: انتشارات سخن.
- دالمانی، هانری رنه، (1335)، از خراسان تا بختیاری، ترجمه محمدعلى فره وشى، تهران: امیرکبیر.
- دالمانی، هانری رنه، (1378)، از خراسان تا بختیاری، ج 1 و 2، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران: نشر طاوس.
- رابینو، هـ.ل، (1357)، ولایات دارالمرز ایران – گیلان، ترجمه جعفر خمامیزاده، رشت: بنیاد فرهنگ ایران، کتابفروشی طاعتی رشت.
- سپهر، عبدالحسینخان، (1386)، مرآت الوقایع مظفری، ج 1، تصحیح عبدالحسین نوایى، تهران: میراث مکتوب.
- سپهر، محمدتقی لسانالملک، (1377)، ناسخ التواریخ، ج 1، به اهتمام جمشید کیانفر، تهران: اساطیر.
- سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی، (1363)، بندرعباس و خلیج‌فارس (اعلام الناس فی احوال بندرعباس)، به تصحیح احمد اقتداری، تهران: دنیای کتاب.
- سرابى، حسینبنعبدالله، (1361)، سفرنامه فرخخان امینالدوله، مخزنالوقایع، تصحیح کریم اصفهانیان و قدرتالله روشنى، چ 2، تهران: اساطیر.
- سوزوکی، شین جوء، (1393)، سفرنامه سوزوکی شین جوء (سفر در فلات ایران)، ترجمهی هاشم رجب‌زاده، تهران: انتشارات طهوری.
- سیاح، محمدعلی، (1346)، خاطرات، به کوشش حمید سیاح به تصحیح سیفالله گلکار، تهران: ابنسینا.
- شودزکو، الکساندر، (1354)، سرزمین گیلان، ترجمه سیروس سهامی، تهران: پیام.
- شیرازی، میرزا صالح (1362)، گزارش سفر میرزا صالح شیرازی، ویرایش همایون شهیدی، تهران: راه نو، چاپخانه سپهر.
- صدرالواعظین اصفهانی، جمال‌الدین [چاپسنگی]، (۱۳۱۸ قمری)، لباس التقوی، شیراز: دار‌الطباعه محمدی.
- ضرابی، عبدالرحیم، (2536 شاهنشاهی)، تاریخ کاشان، چ 3، تهران: امبیرکبیر.
- فرهادمیرزا، (1366)، سفرنامه فرهادمیرزا، تصحیح غلامرضا طباطبایىمجد، تهران: مؤسسه مطبوعاتى علمى.
- فلاندن، اوژن، (1324)،سفرنامه اوژن فلاندن به ایران در سالهای 1841-1840، ترجمهی حسین نورصادقی، چ 2، تهران: چاپخانه روزنامهی نقش جهان.
- کارلاسرنا، (1363)، مردم و دیدنیهای ایران (سفرنامه کارلاسرنا)، ترجمهی غلامرضا سمیعی، تهران: نشر نو.
- کتابچه و نظامنامه قواعد مقننه و قانون صحیحه شرکت اسلامیه [چاپسنگی]، (1319 قمری)، اصفهان: بینا.
- کرزن، جرج.ن، (1362)، ایران و قضیه ایران، ترجمهی غلامعلی وحید مازندرانی، ج 1 و 2، چ 2، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- گوبینو، ژوزف آرتور، (1383)، سه سال در آسیا: سفرنامه کنت دوگوبینو، ترجمهی عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: نشر قطره.
- مراغهای، زین‌العابدین (1388)، سیاحتنامه ابراهیم بیگ، به کوشش محمدعلی سپانلو، تهران: نشر آگه.
- مستوفى، عبدالله، (1384)، شرح زندگانى من، ج 1، چ 5، تهران: انتشارات زوار.
- مکنزی، چارلز فرانسیس (1359)، سفرنامه شمال: گزارش چاربز فرانسیس مکنزی اولین کنسول انگلیس در رشت از سفر به مازندارن و استرآباد، به کوشش: منصوره اتحادیه (نظام مافی)، تهران: نشر گستره.
- واتسن، رابرت گرنت، (بیتا)، تاریخ ایران از ابتدای قرن نوزدهم تا سال 1858، ترجمهی غلامعلی وحید مازندرانی، تهران: انتشارات سخن.
- وامبری، آرمین، (1381)، زندگی و سفرهای وامبری: دنباله سیاحت درویش دروغین، ترجمهی محمد حسین آریا، چ 2، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- ویشارد، جان، (1363)، بیست سال در ایران، ترجمهی علی پیرنیا، تهران: موسسه انتشارات نوین.
- یوشیدا، ماساهارُو، (1373)، سفرنامه یوشیدا ماساهارُو، ترجمهی دکتر هاشم رجب زاده، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
- Bird Isabella, (1988), Journeys in Persia and Kurdistan, 2 vols. Vol 1, 1891; reprint ed. London.
- Stuart, Colonel Charles (1854), Journal of a residence in northern Persia and the adjacent provinces of Turkey, London: bentely.
ب) تحقیقات
- ابوطالبی، مهدی، (1395)، عالمان شیعه و صیانت از سرمایه‌های ملی، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
- آزاد ارمکی، تقی، (1387)، جامعه‌شناسی فرهنگ، تهران: نشر علم.
- اشرف، احمد، (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران، دوره قاجاریه، تهران: انتشارات زمینه.
- آشوری، داریوش، (1380)، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، چ1 (ویراست سوم)، تهران: نشر آگه.
- بهار، محمدتقی(ملکالشعرا)، (2535)، سبکشناسی (یا تاریخ تطور نثر فارسی)، ج 3، چ 4، تهران: امیرکبیر.
- راوندى، مرتضى، (1382)، تاریخ اجتماعى ایران، ج 7، چ 2، تهران: انتشاراتنگاه.
- سوداگر، محمدرضا، (١٣٥٧)، رشد روابط سرمایهداری در ایران، تهران: بینا.
- شمیم، علیاصغر، (1384)، ایران در دورۀ سلطنت قاجار قرن سیزدهم و نیمۀ اول قرن چهاردهم، چ3، تهران: انتشارات زریاب.
- شهری، جعفر، (1369)، تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم، ج 2، چ 2، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
- عبدالهیف، فتح‌الله، (1336)، مناسبات روسیه و ایران و سیاست انگلستان در ایران، ترجمهی غلامحسین متین، تهران: انتشارات ستاره.
- عضدانلو، حمید، (1384)، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی.
- عیسوی، چارلز، (1362)، تاریخ اقتصادی ایران (عصرقاجار، 1332 – 1215 ﻫ ق)، مترجم یعقوب آژند، تهران: نشر گستره.
- فشاهی، محمدرضا، (1360)، تکوین سرمایهداری در ایران، بیجا: انتشارات گوتنبرگ.
- فوران، جان، (1389)، مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی، ترجمهی احمد تدین، چ 10، تهران: انتشارات رسا.
- کسروی، احمد، (بیتا)، تاریخچۀ چپوق و غلیان، چ2، بیجا: نشر مؤسسه مطبوعاتی شرق.
- لمبتون، آن.ک.س، (1385)، سیری در تاریخ ایران بعد از اسلام، ترجمه یعقوب آژند، چ 3، تهران: امیرکبیر.
- محبوبی اردکانی، حسین، (1370)، تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، ج 1، چ 2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- وحدت، فرزین، (1390)، رویارویی فکری ایرانیان و مدرنیت، ترجمهی مهدی حقیقتخواه، چ 3، تهران: انتشارات ققنوس.
ج) مقالات
- ابوالحسنی (منذر)، علی، «مروری بر اندیشه و سیره سیاسی صاحب عروه»، فصلنامه تاریخ معاصر، شماره 42، 1386، صص 204-133.
- بینا، «سابقه تمدن جدید در ایران: آبله کوبی در ایران»، مجله یادگار، سال 4، شماره 3، آبان 1326، صص 72-68.
- رهدار، احمد، «کلیاتی درباره غربشناسی علمای شیعه با تکیه بر تحولات تاریخ معاصر ایران»، رواق اندیشه، شماره 4، آبان 1384، صص 59-36.
- زاهد زاهدانی، سعید و سعیده گروسی، «هیأتهای مذهبی و تشکیلات صنفی به‌مثابه سازمان‌های غیردولتی»، مطالعه موردی دورهی قاجار، مجلهی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره 2، شماره 31-30، پاییز و زمستان 1381، صص 244-215.
- زرگرینژاد، غلامحسین، «ارشاد العباد الی عمارة البلاد رساله‌ای در دفاع از اقتصاد ملی در دورۀ قاجار»، فرهنگ توسعه، شماره 1، شهریور ۱۳۷۱، صص 29-22.
- فاضلی، نعمت‌الله، «مقاومت فرهنگی در برابر نوآوری‌ها و فناوری‌های تازه در ایران»، رشد علوم اجتماعی، دورهی 11، شماره 1، پاییز 1386، صص 9-5.
- گفتگو جنیفر اسکارس با سامان صفرزایی، «دختر ناصرالدین‌شاه پیشگام تغییر لباس زنان قاجار شد»، سایت تاریخ ایرانی، 11 اردیبهشت 1391، لینک مطلب:
- محمدی، سید بیوک و ناهید مؤید حکمت، «بررسی واکنشهای ایرانیان به عناصر فرهنگی غرب»، دو فصلنامه غربشناسی بنیادی، سال 4، شماره 1، بهار و تابستان 1392، صص 111-81.
د) روزنامهها
- روزنامه احتیاج (1316 قمری) سال 1، شماره 1، 3.
- روزنامه ثریا (1316 قمری)سال 1، شماره 6، 13، 17، 18، 20، 25، 27، 33، 46.
- روزنامه حبل‌المتین (1324 قمری) سال 13 ، شماره 33.
- روزنامه کمال(1317 قمری) سال 1، شماره 2، 8.
- روزنامه کمال (1318 قمری) سال 1، شماره 2، 18.
- روزنامه وقایع اتفاقیه، پنجشنبه 24 رمضان سال (1267 قمری)، شماره 25.
- روزنامه وقایع اتفاقیه، پنجشنبه 3 رمضان سال (1267 قمری)، شماره 22.
)