Analysis of the Role of Derbent in the late Safavid Era

Document Type : Research Paper

Author

University of Guilan

Abstract

Derbent was known not only in the Safavid era, but also from the ancient times due to its neighborhood with the northern Dagestan and the nomads. It was also the gateway to the Caucasus, Arran and Iran. In the Safavid era, the importance of Derbent, in addition to its strategic position as a border town, was from the religious perspective. It was a place for immigration of Shi'ite Qizilbashes. The city was also on the way to the silk trade road of the Caucasus and Guilan, and traders traded their products from the port of this city with Russia or elsewhere. The first Safavid kings valued the city due to its importance in the Safavid administrative system; however, in the late Safavid era, many times Derbent witnessed the invasion of the Dagestanians, the Cossacks and the other tribes. The reason for this was the lack of attention from the Safavid government to preserve the border and strategic areas.  According to the available reports, it can be concluded that Derbent has consistently been the key to conquering the Caucasus, Arran and Guilan by the invaders of northern Dagestan and Russia. Due to its geographic location, Derbent was Iran's land and sea trading center with Russia. The lack of attention of the rulers to this area had an adverse effect on Iran's political life. The purpose of this research is to investigate the effects of political and commercial roles of Derbent on the relationships between Iran and Russia during the Safavid era, especially its final periods.

Keywords

References

-     آصف، محمدهاشم (رستم­الحکما) (1352)، رستم­التواریخ، به کوشش محمد مشیری، تهران، انتشارات سپهر.
-     ابن اثیر، ابوالحسن عزالدین (1369)، الکامل فی­التاریخ، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، ج 12، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی.
-     ابن­ بزاز، درویش توکل (1376)، صفوۀ‌الصفا، به کوشش غلامرضا طباطبائی مجد، تهران، انتشارات زریاب.
-     استخری (1368)، المسالک و الممالک، به کوشش ایرج افشار، تهران، علمی و فرهنگی.
-     اسناد پادریان کرملی (بازمانده از عصر شاه عباس صفوی) (1383)، به کوشش منوچهر ستوده با همکاری ایرج افشار، تهران، انتشارات میراث مکتوب.
-     اوتر، ژان، (1363)، سفرنامه، ترجمه علی اقبالی، تهران، انتشارات جاویدان.
-   بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ (1375)، جایگاه مناطق اطراف دریای خزر در تاریخ جهان اسلام، ترجمه لیلارُبن شه، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-     بازن، پاداری (1340)،نامه­های طبیب نادرشاه، ترجمه مظفرامین فرشچیان و علی اصغر حریری، تهران، انتشارات انجن و آثار ملی.
-     بلاذری (1367)، فتوح­البلدان (بخش مربوط به ایران)، ترجمه آذرنوش آذرتاش، تهران، سروش.
-     بورن، رُر (1382)، نظام ایالات در عصر صفوی، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، نشر مرکز.
-     پارسادوست، منوچهر (1377)، شاه تهماسب اول، تهران، شرکت سهامی انتشار.
-   پناهی، عباس (1393)، تأثیر مبانی فکری و عقیدتی شیخ زاهد گیلانی بر طریقت صفویه از منظر گزارش­های درویش ابن بزاز توکلی، دو فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ­نامه ایران بعد از اسلام، ش9، س5.
-     پیگولوسکایا و دیگران (1346)، تاریخ ایران از عصر باستان تا سدة هجدهم میلادی، ترجمه کریم کشاورز، تهران، نشر دانشگاه تهران.
-     حموی، یاقوت (1380)، معجم‌البلدان، ترجمه علینقی منزوی، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور.
-   خزائلی، علیرضا (1384)، صفویان و منطقه شروان بر مبنای روایات صفوه‌الصفا،به اهتمام مقصود علی صادقی، همایش بین‌المللی ایران در گسترة تاریخ ایران زمین، دانشگاه تبریز، انتشارات ستوده.
-     دوسرسو (1364)،سقوط شاه سلطان حسین، ترجمه ولی­الله شادان، تهران، انتشارات کتاب سرا.
-     روملو، حسن بیک (1382)، احسن­التواریخ، به کوشش عبدالحسین نوایی، 3ج، تهران، اساطیر.
-     سیوری، راجر (1372)، ایران در عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز.
-     _______ (1380)، در باب صفویان، ترجمه رمضان­علی روح الهی، تهران، نشر مرکز.
-     شانی نوف، بریان (1357)، تاریخ روسیه، ترجمه خان­بابا بیانی، تهران، دانشگاه تهران.
-   طهرانی، محمدشفیع (وارد) (1383)، مرآت واردات (تاریخ سقوط صفویان، پیامدهای آن و فرمانروایی ملک محمود سیستانی)، به تصحیح منصور صفت­گل، تهران، انتشارات میراث مکتوب.
-     قدسی با کیخانف، عباسقلی­آقا (1383)، گلستان ارم، تهران، ققنوس.
-     قزوینی، ذکریا، (1371)، آثار البلاد و اخبار العباد، ترجمه محمدمرادبن عبدالرحمان، تصحیح سیدمحمد شاهمرادی، تهران، دانشگاه تهران.
-     کروسینسکی (1363)، سفرنامه کروسینسکی، ترجمه عبدالرزاق دنبلی مفتون با مقدمه و تصحیح مریم میراحمدی، تهران، انتشارات توس.
-     گوگچه، جمال (1373)، قفقاز و سیاست امپراطوری عثمانی، ترجمه وهاب ولی، تهران، وزارت امور خارجه.
-   گیلاننتز، پطرس دی­سرکیس (1371)، سقوط اصفهان یا  گزارش­های گیلاننتز درباره حمله افغانان و سقوط اصفهان، ترجمه محمد مهریار‏، ‏‏‏انتشارات امور فرهنگی شهرداری اصفهان‏.
-     لکهارت، لارنس (1364)، انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه در ایران، ترجمه مصطفی قلی عماد، تهران، انتشارات مروارید.
-     مرعشی صفوی، میرزا محمدخلیل (1362)، مجمع­التواریخ، به کوشش عباس اقبال آشتیانی، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی و کتابخانه طهوری.
-     منشی، اسکندربیک (1382)،عالم­آرای شاه عباس، به اهتمام ایرج افشار، 2ج، تهران، امیرکبیر.
-     میرزا سمیعا، محمدسمیع (1378)، تذکره­الملوک، به کوشش سیدمحمد دبیرسیاقی و تعلیقات مینورسکی ترجمه مسعود رجب­نیا، تهران، انتشارات امیرکبیر.
-     نوایی، عبدالحسین (1377)،روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دورة صفویه، تهران، سمت.
-     _________ (1363)، اسناد و مکاتبات سیاسی ایران (از سال 1105 تا 1135 ه.ق)، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-     وحید قزوینی، میرزا طاهر (1383)، تاریخ جهان­آرای عباسی، به تصحیح سیدسعید میرمحمدصادق، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-     وزیراٌف، میرزاحیدر (1386)، دربندنامه جدید، به اهتمام جمشیدکیان‌فر با همکاری نوری محمدزاده، تهران، میراث مکتوب.
-     هنوی، جونس (1365)،زندگی نادرشاه، ترجمه اسماعیل دولتشاهی، تهران، علمی و فرهنگی.
 
-       Barthold, Vasili V.(1972) "Sochineniya" tome IIkn, 1, III, V, VI, VII, VIII, Moskva، Nauka.
-       Gadjiev, Kamaluddin, S, (2003), Geopolitika Kavkaza, Moskva Mezhdunarodnie otnosheniya,.
-       Yunusov, Arifs, (2004), Islam V Azerbaijane, Baku, Zaman.
 
Journal of Iranian Islamic Period History
Volume 9, Issue 16
March 2018
Pages 65-89

Files

History

  • Receive Date: 01 July 2017
  • Revise Date: 15 January 2018
  • Accept Date: 23 April 2018

Share

How to cite

Statistics