The Reflection of Ancient Iranian Historical Characters: Mazdak and Anushirvan in Mirza Fatali Akhondzadeh and Mirza Aqa Khan Kermani's Writings during Qajar

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD Students in Iran Islamic History, Ferdowsi University of Mashhad

2 - Professor in Ancient History of Iran, Ferdowsi University of Iran

-

Abstract

Abstract
Recognition of the ancient history of Iran from the 19th century and the development of some conceptions such as nationalism, nationalist and equalitarian thoughts among the modern intellectuals during the Qajar era led to a new revision of some of the ancient Iranian historical characters by some Qajar writers. In this research it has been tried to examine the revision which has been done on the ancient historical characters by some modern intellectual historians during Qajar and after the constitutional period. This research concentrated on the revision that had taken place over two characters during Sassanid, i.e. Mazdak and Anoshirvan by Akhondzadeh and Kermani who seemed to be influenced by Dasatiri Texts as well as revolutionary thoughts and some protest movements besides familiarity with the new political discourses. Although some studies have been done on the revision of the ancient history of Iran, the major emphasis of this research is on the reflection and different recreation of the above mentioned historical characters in the works of Mirza Fatali Akhondzadeh and Mirza Aqa Khan Kermani as the two modernists in the pre-constitutional period. The present study used historical method and implemented library resources using an analytical- descriptive approach. The results revealed that Akhondzadeh and Kermani with a focus on the political issues of their time, such as the issue of republicanism and socialist ideas had examined the characters and the historical statuses of Mazdak and Anushirvan.

Keywords


−     آجودانی، ماشاءالله (1372)، «درون مایه­های شعر مشروطه»، ایران نامه، شماره 44، صص 46-621.
−     --------------- (1387)، مشروطة ایرانی، تهران، اختران.
−     آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1357)، الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده، تبریز، نشر احیاء.
−     -------------- (1364)، مکتوبات، نامه­های کمال الدوله به شاهزاده جلال­الدوله، به اهتمام م. صبحدم، بی­جا، مرد امروز.
−     آدمیت، فریدون (1357)، اندیشه­های میرزا آقا خان کرمانی، تهران، پیام.
−     آدمیت، فریدون (1349)، اندیشه­های میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران، خوارزمی.
−     امانت، عباس (1377)، «پورخاقان و اندیشۀ بازیابی تاریخ ملی ایران»، ایران­نامه، سال 17، شماره1، صص 54-5.
−     بهرام بن فرهاد بن اسفندیار یزدانی (1223ق)، شارستان چهار چمن، بمبئی، بی‌نا.
−     بیگدلو، رضا (1380)، باستانگرایی در تاریخنگاری معاصر ایران، تهران، نشر مرکز
−     بی­نام (1278ق)، دساتیر آسمانی، نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره بازیابی 7474.
−     بی­نام (بی‌تا). دبستان المذاهب، نسخه خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی: 284.
−     توکلی طرقی، محمد (1373)، «تاریخ پردازی و ایران آرایی: بازسازی هویت ایرانی در گزارش تاریخ»، ایران نامه، سال 12، شماره 48، صص 628-583.
−      جلال­الدین میرزا (1297ق)، نامۀ خسروان: داستان پادشاهان ایران از اغاز آبادیان تا انجام ساسانیان، چاپ سنگی طهران، دارالخلافۀ طهران.
−     حائری، عبدالهادی (1387)، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران، امیرکبیر.
−     حسینی­راد، عبدالمجید (1391)، «بررسی حجم پردازی دورۀ قاجار از صخره­نگاری باستانی تا مجسمۀ همایونی» هنرهای زیبا هنرهای تجسمی، دورۀ 17، شماره 3، صص32-23.
−     خاوری شیرازی، فضل الدین (1380)، تاریخ ذوالقرنین، تصحیح ناصر افشار فر، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
−     خلیلی، محسن (1390)، چیستان تاریخ: بازنمایی هویت در گزارش‌های تاریخی، مشهد، مرندیز.
−     خیر اندیش، عبدالرسول، احمدی، حسین (1391)، «آذرکیوانیان و تأثیر آنان بر باستان­گرایی در تاریخ­نگاری معاصر ایران»، تاریخ ایران، شماره 5، صص 31-1.
−     دهقانی، محمد (1380)، پیشگامان نقد ادبی در ایران، تهران، انتشارات سخن.
−     ریچاردز، گلین (1383)، رویکردهای مختلف به پلورالیسم دینی: به سوی الهیات ناظر به همۀ ادیان، ترجمه رضا گندمی نصرآبادی و احمدرضا مفتاح، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
−     زرگری‌نژاد، غلامحسین (گردآورنده) (1390)، رسائل مشروطیت، جلد 1و 2، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
−     ژوبر، پیرآمده (1347)، مسافرت در ایران و ارمنستان، ترجمه علی قلی اعتماد مقدم، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
−     عضدالدوله، احمدمیرزا (1376)، تاریخ عضدی، به کوشش عبدالحسین نوائی، تهران، نشر علم.
−     فیروزبن ملا کاووس (بی‌تا)، دساتیر آسمانی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی: 7474.
−     قدیمی قیداری، عباس (1393)، تداوم و تحول تاریخ‌نویسی در ایران عصر قاجار، تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
−     ------------- (1391)، «تاریخ نویسی باستان گرا و ناسیونالیستی در ایران عصر قاجار»، مطالعات تاریخ ایران اسلامی، سال اول، شماره اول، صص 94-75.
−     کرمانی، میرزا آقا خان (2000م)، سه مکتوب، به کوشش و ویرایش بهرام چوبینه، آلمان، نیما.
−     --------------- (1389)، آیینۀ سکندری، تهران، چشمه.
−     --------------- (1384)، صد خطابه، به کوشش محمد جعفر محجوب، لس آنجلس، شرکت کتاب.
−     معین، محمد (1336)، «آذرکیوان و پیروان او»، مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 39، صص42-25.
−     ملکم، سرجان (1383)، تاریخ ایران، ترجمه اسماعیل حیرت، تهران، انتشارات سنایی.
−     ملکم خان ناظم‌الدوله (1369)، روزنامة قانون، تهران، کویر.
−     ----------- (1389)، نامه‌های میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله، به کوشش علی اصغر حق‌دار، تهران، چشمه.
−     مروزی، میرزا محمد صادق (1369)، تاریخ جنگ­های ایران و روس، تصحیح امیر هوشنگ آذر، تهران، مولف.
−     ناطق، هما (1358)، مصیبت وبا و بلای حکومت، تهران، گستره.
−     نعمتی، بهزاد (1390)، بررسی باستانگرائی در تاریخنگاری دوره قاجار، پایان نامه کارشناسی ارشد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
−     هیلن براند، رابرت (1388)، زبان تصویری شاهنامه، ترجمۀ سید داوود طباطبایی،تهران، فرهنگستان هنر.
−      Abdi Kamyar (2001), “Nationalism, Politics, and the Development of Archaeology in Iran”, American Journal of Archaeology, 150:51-76.
−      Amanat, Abass (2004), “Historiography VIII: Qajar Period”, Encyclopedia of Iranica, 12:370-376
−      ---------- (2001), “The Kayanid Crown and Qajar Reclaiming of Royal Authority”, Journal of the Society of Iranian Studies, no 34: 17-30.
−      ---------- (1997), Pivot of the Universe: Nasir al-din Shah and the Iranian Monarchy, Berkeley: University of California.
−      Corbin, Henry (1989), “Azar Keyvan.” Encyclopedia Iranica, edited by Ehsan Yarshater Vol.3, London& New York.
−      Diba, I. S., (1999), Images of power and the power of images: intention and response in early Qajar painting (1785-1834), in I. S. Diba, and M. Ekhtiar, (eds), Royal Persian Paintings: the Qajar Epoch 1785-1925, Brooklyn: 30-49.
−      Imanpour, M.T., (2015), “Re-establishment of Achaemenes History and its Development in the Nineteenth and Twentieth Centuries”, Iranian Studies, Vol. 48, No 4: 515-530.
−      Sarkhish (Curtis), Vesta, (2005), “The Legacy of Ancient Persia” in: The Forgotten Empire the World of Ancient Persia, British Museum, London: 250-263.