منابع و مآخذ
- آجودانی، ماشاءالله، (1387)، مشروطه‌ی ایرانی، تهران، نشر اختران.
- امین‌الدوله، (1370)، خاطرات سیاسی امین‌الدوله، به کوشش: حافظ فرمانفرمائیان، تهران، امیرکبیر.
- تقی زاده، سید حسن، (1372)، زندگی طوفانی، به کوشش: ایرج افشار، تهران، انتشارات علمی.
- حاتمی، زهرا، « آموزش دیروز و امروز»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 183، مرداد 1392.
- درکتانیان، غلامرضا، «پیشگامان نهضت فرهنگی و مدارس نوین ایران»، ارمغان آذربایجان، سال سوم، شماره 60، 1384.
- دولت‌آبادی، یحیی، (1387)، حیات یحیی، تصحیح: مجتبی برزآبادی، جلد اول، تهران، انتشارات فردوس.
- رشدیه، فخرالدین، (1370)، زندگینامه پیر معارف رشدیه، تهران، انتشارات هیرمند.
- رشدیه، میرزا حسن، (1320 هـ. ق.)، کفایه التعلیم، جلد دوم، طبع اول، بی‌نا.
- رشدیه، میرزا حسن، (شعبان 1318 هـ. ق.)، نهایه التعلیم، بی‌نا.
- روزنامه اختر، شماره‌های متعدد.
- روزنامه ملانصرالدین.
- روزنامه ناصری.
- رئیس نیا، رحیم، (1385)، ایران و عثمانی در آستانه قرن بیستم، جلد اول، تهران، نشر مبنا- انتشارات ستوده.
- کرمانی، ناظم الاسلام، (1347)، تاریخ بیداری ایرانیان، به اهتمام: سعیدی سیرجانی، بخش اول، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- کرمی پور، محمدرضا، (1383)، نقش انقلاب مشروطه در نوگرایی نظام آموزش و پرورش در ایران، گردآورنده: ستاد بزرگداشت انقلاب مشروطه، مجموعه مقالات و سخنرانی‌های همایش بزرگداشت مشروطه، تبریز، ستوده.
- کسروی، احمد، (1388)، تاریخ مشروطه ایران، تهران، نگاه.
- لغت‌نامه دهخدا، حرف «ر»، بخش اول: 1، زیر نظر: محمد معین، تهران، 1342.
- مخبرالسلطنه، حاج مهدیقلی هدایت، (1385)، خاطرات و خطرات، تهران، زوار.
- مظفر مقدم، احمد، «اسنادی از مکاتبات میرزا حسن رشدیه مؤسس مدارس نوین به مجلس شورای ملی»، پیام بهارستان، د 2، س 1، ش 3، بهار 1388.
- معجز، علی، (2006)، موجوز دیوانی، باکی، گونش نشریاتی.
- Abid, Sebine, İsmail Gaspıralı'nın Gün Doğdu Romanında Varlığını Millete Feda Etmiş Kahraman Danyal Bey Üzerine, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Sayı 6, 2015.
- Abuşova, A. Y., Rüşdiyyə Nəsrində Maarifçilik, Humanitar Elmlər Seryası No. 3, Bakı, 2014.
- Arabacı, H. Murat, 1783 Yılından Sonra Krım Türklerinin Osmanlı Devleti İle İlişkileri, The Journal of International Social Research, Volume 1/2, 2008.
- Çakmak, Cihan, İsmail Gaspıralı'nın Ceditçi Aydın Fatih Kerimi Üzerindeki Etkisi, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 11, Sayı 4, 2014.
- Çetindaş, Dilek, İsmail Gaspıralının Roman ve Hikayelerinde Kadın Kahramanlar ve İdeal Kadın Önerisi, Turkish Studies, Volume 8/9, 2013.
- Devlet, Nadir (1985), Rusya Türklerinin Milli mücadele tarihi (1905-1917), Türk kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
- Elçin, Şükrü (1991); İsmail Gaspıralı Eğitim ve Oğretim Problemleri, Ismailgaspirali.org(2015.06.29).
- Khalid, Adeeb, Printing, Publishing, And Reform In Tsarist Central Asia, Middle East Studies, No. 26, 1994.
- Kırımlı, Hakan (2001); Gaspıralı İsmail Bey Maddesı, İslam Ansikilopedisi.
- Kırlı, Selçuk (2015), İsmail Bey Gaspıralı Gençlerden Denemeler, Türk Ocakları Derneğı.
- Landau, Jacob M. (1994), The Politics of Pan-Islam Ideology and Organization, Clarenden Press, Oxford.
- Özdil, Muhammed, 2009, İsmail Gaspıralı'nin Din Ve Toplum Anlayışı, Yüksek Lisans Tezi, İsparta Üniversitesi.
- Özkaya, Yılmaz, İsmail Gaspıralı'nın Kıraat-ı Türkı Adlı Eseri, Türkbilig, 22, 2011.
- Tahirli, Abid (2012), Bütün Türklərin Tətcümanı, Ozan Nəşriyyati, Bakı.
- Togan, Ahmed Zeki Velidi (2012), Memoirs.
- Togan, Zeki Velidi; "Gaspralı (Gasprinski), Ismail", The Encyclopaedia Of Islam, New Edition, VII,1966, Leiden, E. J. Brill.
- Toksoy, Ahmet, xx. Yüzyıla Girerken Türk Dünyası Ve İsmail Gaspıralı, Orkun Dergisi, Sayı 45, 2001.
- Tünç, Gökhan, İsmail Gaspıralı'nın Frengistan Mektupları Ve Darülrahat Müslümanları Adlı Romanlarında İdeoloji Ve Kurgu İlişkisi, Karadeniz Araştırmaları, Sayı 35, 2012.
)