Investigation and Analysis of Industrial Modernization during Reza Shah Pahlavi Era with an Emphasis on Transportation Industry; Case Study: The Status of Passenger Automobiles

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph.D. Candidate in History of the Islamic Revolution, University of Isfahan, Iran

2 Associate Professor, Department of History and Iranology, University of Isfahan, Iran

10.22034/jiiph.2025.64768.2550

Abstract

Development, modernization, and related issues in Iran's contemporary history have always been contentious and complex. One of the most significant and sensitive areas of these debates pertains to industrial modernization and development, which has been consistently raised since the late Qajar period as a key strategy to overcome the country’s backwardness. Reza Shah Pahlavi, recognizing the importance of this issue, prioritized the development of transportation, including the national railway and the importation of passenger automobiles, as key elements of his industrial programs. This research, employing a descriptive-analytical method, examines this topic and seeks to answer the question: What was the process of industrial development and modernization during Reza Shah Pahlavi's era, particularly in the transportation industry and the importation of passenger automobiles? The findings reveal that the approach to importing passenger automobiles during this period was state-driven, with a particular focus on Western automobiles, especially American and German models. The significant increase in passenger automobile imports, despite the numerous challenges it posed, was a response to both domestic and international conditions. These conditions not only served political objectives, such as strengthening the central government’s control over various parts of the country and reducing the influence of foreign powers, but also, from an economic-industrial perspective, contributed to the transfer of knowledge and technology for manufacturing automobiles. This set the foundation for the establishment of a domestic automotive industry during Mohammad Reza Pahlavi's reign and created demand among the urban middle class.

Keywords

Main Subjects

References

  • الف) منابع فارسی

    کتاب‌ها

    • آدمیت، فریدون (1340). فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، تهران: سخن.
    • اَتابکی، تورج (1387). تجدد آمرانه؛ جامعه و دولت در عصر رضاشاه، ترجمه مهدی حقیقت‌خواه، تهران: ققنوس.
    • اِسپنسر، هربرت و کومار، کریشان (1381). جامعه سنتی و جامعه مدرن، ترجمه منصور انصاری، تهران: نقش‌جهان.
    • باری‌یر، جولیان (1363). اقتصاد ایران 1349-1279، تهران: مؤسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی و سازمان برنامه.
    • بروجردی، مهرزاد (1383). پیروزی و رنج‌های نوسازی مستبدانه در ایران، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: جامی.
    • بشیریه، حسین (۱۳۸۱). دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران دوره جمهوری اسلامی، تهران: نگاه معاصر.
    • بودون، ریمون و بوریکو، فرانسوا (1385). فرهنگ انتقادی جامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: فرهنگ معاصر.
    • بهرامی، عبدالله (130۴). از طهران تا نیویورک، تهران: بروخیم.
    • پورشالچی، محمود (1۴00). قزاق؛ عصر رضاشاه پهلوی بر اساس اسناد وزارت خارجه فرانسه، تهران: فیروزه.
    • پهلوی، رضا (1387). سفرهای رضاشاه پهلوی به خوزستان و مازندران، به کوشش هارون وهومن، تهران: کوله‌پشتی.
    • داور، علی‌اکبر (1301). مرد آزاد، شماره 15، 29 دلو 1301.
    • داور، علی‌اکبر (1301). مرد آزاد، شماره 17، 3 حوت 1301.
    • داور، علی‌اکبر (1301). مرد آزاد، شماره 22، 10 حوت 1301.
    • داور، علی‌اکبر (1301). مرد آزاد، شماره 31، 2۴ حوت 1301.
    • داور، علی‌اکبر (1305). مجله آینده، ج 2، شماره 1، دی‌ماه 1305.
    • دستگردی، وحید (1308). ماهنامه ارمغان، شماره 10، دی‌ماه 1308.
    • زاهدی، اَردشیر (1992). مصاحبه با اردشیر زاهدی، نوار شماره یک: سوئیس.
    • زاهدی، علی (1310). لزوم پرو گرام صنعتی، تهران: بی‌نا.
    • سپاسی، برزو (1390). تاریخچه تصویری آگهی‌های خودرو در ایران، تهران: ابتدا.
    • سینایی، وحید (138۴). دولت مطلقه، نظامیان و سیاست در ایران، تهران: کویر.
    • صادقی، زهرا (1387). سیاست‌های صنعتی در دوران رضاشاه 1320-130۴، تهران: خجسته.
    • صفری، سهیلا (1۴03). در طلب معیشت و بقا؛ واکنش‌های اجتماعی به اقدامات دولت رضاشاه، تهران: تاریخ ایران.
    • صنیع‌الدوله، مرتضی‌قلی خان (13۶3). راه نجات، به کوشش هما رضوانی، تهران: تاریخ ایران.
    • طباطبایی، جواد (1392). تاملی درباره ایران؛ نظریه حکومت قانون در ایران مبانی نظریه مشروطه‌خواهی، ج 2، تهران: مینوی خرد.
    • عبدالله‌زاده، محمود (1398). سیاست ورزی در ایران مدرن؛ اقتصاد سیاسی ایران 132۵-1320، تهران: فرهنگ جاوید.
    • عطایی، حسینقلی خان (1305). ایرانشهر، شماره 10، 1 دی ماه 1305.
    • فروغی، محمدعلی (135۴). مجموعه مقالات، ج 1، تهران: توس.
    • فروغی، محمدعلی (1398). یادداشت‌های روزانه محمد علی فروغی از سفر کنفراس صلح پاریس، به کوشش محمد افشین‌وفایی و پژمان فیروزبخش، تهران: سخن.
    • فلور، ویلم (1۴01). طبقه کارگران و صنعت در ایران 1320-1229، ترجمه رضا آذین، تهران: خزه.
    • فوران، جان (1392). مقاومت شکننده؛ تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی، ترجمه احمد تدین، تهران: رسا.
    • قیصری، علی و نصر، ولی (1۴01). دموکراسی در ایران، ترجمه میرحسین رئیس زاده، تهران: فرهنگ جاوید.
    • کاشف‌السلطنه، حاجی محمد میرزا (1301). ممات و حیات؛ در فواید راه‌آهن، تهران: مطبعه مجلس شورای ملی.
    • وحید مازندرانی، غلامعلی (1316). اقتصاد ملی و سیاست اقتصادی ایران، تهران: بی‌نا.
    • متین‌دفتری، احمد (130۴). کلید استقلال اقتصادی ایران، تهران: مطبعه مجلس.
    • مجلس شورای ملی (1320). مجموعه قوانین موضوعه مصوبه دوره هفتم قانون‌گذاری 1۴ مهرماه 1307 تا 1۴ آبان 1309، تهران: مجلس.
    • مُستشارالدوله، یوسف (128۶). رساله بنفش، تهران: بی‌نا.
    • مصلی‌نژاد، عباس (1397). دولت و توسعۀ اقتصادی در ایران، تهران: نی.
    • مَمَقانی، اسدالله (13۶3). مسلک‌الامام فی سلامه‌الاسلام، به کوشش صادق سجادی، تهران: تاریخ ایران.
    • نوری اسفندیاری، فتح‌الله (1335). رستاخیر ایران؛ مدارک، مقالات و نگارشات خارجی 1323-1299، تهران: سازمان برنامه.
    • وحدت، فرزین (139۵). رویارویی فکری ایران با مُدرنیت، ترجمه مهدی حقیقت‌خواه، تهران: ققنوس.
    • هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1385). تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ دوم جهانی، تهران: امیرکبیر.
    • اِسملسر، نیل (1372). «به‌سوی نظریه‌ای در نوسازی»، ترجمۀ محمدجواد زاهدی، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، 1(۲)، 1۶۶-1۴8.
    • رستم‌نژاد، علی؛ منتظرالقائم، اصغر و فیاض انوش، ابوالحسن. (139۵). «بررسی سیاست‌ها و چالش‌های اقتصادی ایران در بحران اقتصادی 1929»؛ مطالعۀ اَسنادی، گنجینۀ اَسناد، 26(3)، ۶-۳۵.
    • شجاعی دیوکلائی، حسن (۱۳۹۶). «سازمان‌دهی اقتصاد تجاری ایران در عصر پهلوی اول 1303 تا 1309ش»، تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، 8(1۴)، ۹۱-۱۲۲.
    • شجاعی دیوکلائی، حسن و شعبانی، امامعلی (1390). «بحران اقتصادی 1929؛ پیامدها و واکنش‌ها در ایران»، مطالعات تاریخ فرهنگی (پژوهش‌نامۀ انجمن ایرانی تاریخ)، 2(8)، ۴۷-۶۷.
    • وکیلی‌زاد، سیروس (1378). نوسازی و توسعه در ایران: برخورد آگاهی، ترجمه وهاب کریمی و علی طایفی، ماهنامه اطلاعات سیاسی - اقتصادی، 1۴(۴-3)، ۳۶-۴۹.
    • سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران )ساکما(، ش 31113/2۴
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 1057/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 9928/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 23115/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 98257/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 36607/240.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 999/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 3885/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 73192/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 22367/2۴0.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 3379/291.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 80170/293.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 113155/298.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 95879/298.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 90892/298.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 9089۴/298.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، ۴76۴1/310.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، ۴9913/310.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 55618/310.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 7۴۴۴0/310.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، ۴8752/310.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 608/330.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، 2532/360.
    • کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)، ش 128/1/20/126/5-1011.
    • روزنامه اطلاعات، 1305، شماره 130؛ 1306، شماره‌های 233، 2۴4، 254، 268، 306؛ 1307، شماره‌های 469، 473، 525، 545، 686، 695، 711، 728؛ 1308، شماره‌های 739، 797، 815؛ 1310، شماره‌های 1403، 1405، 1560؛ 1311، شماره 1568؛ 1314، شماره‌های 2444، 2447، 2466، 2473، 2490، 2493، 2513، 2521، 2531، 2533، 2541، 2594، 2675، 2676، 2698، 2715، 2719، 2725، 2734؛ 1315، شماره‌های 2745، 2747، 2751، 2764، 2767، 2768، 2773، 2778، 2816، 2829، 2852، 2881، 2886، 2891، 2940، 2972، 2974، 3027، 3044، 3060؛ 1320، شماره‌های 4550، 4600، 4621.
    • روزنامه فکر آزاد (1303). شماره 26، 17 حوت 1303.
    • روزنامه مرد آزاد (1301). شماره 11، 23 دلو 1301.
    • مجله اُطاق بازرگانی (1339). شماره 9۴-93، خرداد و تیرماه 1339.
    • مجله اُطاق تجارت (1308). شماره 1، ۱۵ آبان‌ماه ۱۳۱۵.
    • مجله اُطاق تجارت (1308). شماره 5، بهمن‌ماه 1308.
    • مجله اُطاق تجارت (1310). شماره 20، خردادماه 1310.
    • مجله اُطاق تجارت (1311). شماره 37-۳۶، فروردین و اردیبهشت‌ماه 1311.
    • مجله اُطاق تجارت (131۴). شماره 10۶-10۷، ۱۵ اردیبهشت‌ماه 131۵.
    • مجله اُطاق تجارت (131۵). شماره 13۰-۱۳۱، ۱۵ اسفندماه 131۵.
    • مجله اُطاق تجارت (۱۳۱۵). شماره ۱۳۶، ۱۵ خردادماه 131۵.
    • مجله اُطاق تجارت (1315). شماره 139، 1۵ مردادماه 131۵.

    ب) منابع انگلیسی

    -     Amir Arjomand, Said. (1988). The Turban for the Crown: The Islamic Revolution in Iran. New York: Oxford University Press.

    • Ansari, Ali. M. (2012). The Politics of Nationalism in Modern Iran. Cambridge Middle East Studies, Cambridge: Cambridge University Press.

    -     Doyle, Michael W. (1986). Empires, Ithaca, New York: Cornell University Press.

    • Fateh, Moustafa. (1926). The Economic Position of Persia. London: London P. S. King & Son.

    -     Hedayat, Hirbohd. (2017). The Development of the Modern Iranian Nation-State: From Qajar Origins to Early Pahlavi Modernization, Thesis of the requirements for the degree of Master of Arts in Political Science, Virginia.

    -     Motor Age Magazine, (1905). 28 September 1905, vol. 8, no. 13, Chicago.

    -     Najmabadi, Afsaneh. (1987). “Depoliticisation of a Rentier State: The Case of Pahlavi Iran”, The Rentier state, London: Routledge.

    • Powell, E. Alexander. (1939). By Camel and Car to the Peacock Throne. New York - London: D. Appleton-Century Company.

    -     Rahnema, Ali. (2023). The Political History of Modern Iran: Revolution, Reaction and Transformation, 1905 to the Present, London: Bloomsbury.

    • Seif Amirhosseini, Zahra (2002), Socio-Political Change and Development in Iran: Reza Sah and the Shi’I Hierocracy, Thesis for the Degree of Doctor of philosophy (Ph.D.), London School of Economics, University of London.

    -     Sztompka, Piotr. (1993). The Sociology of Social Change. Oxford: Blackwell.

    -     Todorova, Maria. (2010). Discourses of Collective Identity in Central and Southeast Europe (1770-1945), vol. 3, Budapest & New York: Central European University Press.

    • Weston, Harold. F. (1921). “Persian Caravan Sketches: The Land of the Lion and the Sun as Seen on a Summer Caravan Trip”, The National Geographic Magazine, vol. 39, no. 4, Washington D.C.

    Article

    • Clawson, Patrick. (1993). “Knitting Iran Together: The Land Transport Revolution, 1920-1940”, Iranian Studies, 26(3/4), pp. 235–50.
    • Daftary, Farhad. (1973). “Development Planning in Iran: A Historical Survey”, Iranian Studies, 6(4), 176–228.
    • Dorren, Lars. (2023). “Locating the Modernist State. On Whether or Not Modernist Principles Govern Contemporary Policy Practice.” Administrative Theory & Praxis, 46(1), 76–94.
    • Green, Nile. (2016). “Fordist Connections: The Automotive Integration of the United States and Iran”, Comparative Studies in Society and History, 58(2), 290–321.
    • Magdoff, Harry. (1970) “Militarism and Imperialism.” The American Economic Review, 60(2), 237–42.
    • Yaghoubian, David. (1997). “Shifting Gears in the Desert: Trucks, Guilds, and National Development 1921–1941”, Journal of Middle East Studies, (13), 1-36.
Journal of Iranian Islamic Period History
Volume 16, Issue 44
September 2025
Pages 77-120

Files

History

  • Receive Date: 29 October 2024
  • Revise Date: 04 August 2025
  • Accept Date: 19 August 2025

Share

How to cite

Statistics