Comparison of the Use of History in the Texts of Mystical Ethics and Political Ethics In the Middle Centuries of Iranian History

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph.D Candidate in post-Islamic Iranian history at Isfahan University

2 Associate Professor, Isfahan University

Abstract

In the system of thoughts until the new centuries, history was associated with lessons and history writing had a ethic hue. On the other hand, history was also used in ethic writing. In this study, the aim is to compare the application of history in the texts of mystical ethics with the application of history in the texts of political ethics. Ethic texts contain the thoughts of the authors of these texts and to understand this thought among different approaches, the approach of discourse analyses has been chosen to achieve the purpose of this study; an approach that, in addition to understanding the meaning of the texts, is also concerned with identifying the force in which the text was formed. With this approach, this study tries to address the following question: What are the similarities and differences between the application of history in the texts of mystical ethics and political ethics, and what is the origin of this difference? History is narrated in the texts of mystical ethics in the form of words and deeds of the past elders and in a narrative form. The audience of mystical ethics texts has a lower position than the authors of these texts in the epistemic hierarchy. The authors clearly consider the sacred history of mysticism to be a role model for the audience and emphasize it. They depict the mystical sacred history in the form of a stable and continuous whole in order to protect themselves against the rival discourse. History is narrated through admonitions and anecdotes in political ethics texts. However, because the audience of political ethics texts has a higher social status than the authors of these texts, the authors have limitations to encourage the audience to imitate history. They have regarded history to include the lesson of changing circumstances, so that in this way it has defended its position against the rival discourse.

Keywords

Main Subjects


  • کتابها

    • ابوالفتح محمّد بن مطهر (1343). حدیقةالحقیقه، باهتمام محمّدعلی موحد، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    • اصفهانی، محمود بن محمد (1364). دستورالوزاره، تصحیح رضا انزابی‎نژاد، تهران: امیرکبیر.
    • الیاده، میرچا (1375). مقدس و نامقدس، مترجم نصرالله زنگوئی، تهران: سروش.
    • پند پیران (1357). به تصحیح جلال متینی، بی‎جا: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
    • تحفه در اخلاق و سیاست (1341). به اهتمام محمّدتقی دانش‎پژوه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    • جامی، عبدالرحمن بن احمد (بی‎تا). نفحاتالانس من حضراتالقدس، تصحیح مهدی توحیدی پور، بی‎جا: انتشارات کتابفروشی محمودی.
    • جوینی، معین (بی‎تا). نگارستان، نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره بازیابی 5746.
    • خوارزمی، تاج‎الدّین حسین (1395). نصیحتنامه شاهی، تصحیح اکرم آقاجانلو، تهران: مولی.
    • رازی، نجم‎الدّین (1352). مرموزات اسدی در مزمورات داودی، به اهتمام محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل.
    • رازی، نجم‎ا‎لدّین ابوبکر عبداللّه بن محمّد (1383). مرصادالعباد، به اهتمام محمّدامین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی.
    • رجایی، فرهنگ (1373). معرکه جهانبینیها در خردورزی سیاسی و هویت ما ایرانیان، تهران: احیاء کتاب.
    • روزنتال، فرانتس (1366). تاریخ تاریخنگاری در اسلام، ترجمه اسدالله آزاد، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    • روضةالملوک (1279 ق). نسخه خطی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، شماره بازیابی 3520.
    • سجاسی، اسحاق بن ابراهیم (1368). فرائدالسلوک، به تصحیح و تحشیه نورانی وصال، غلامرضا افراسیابی، بی‎جا: پاژنگ.
    • شفیعی کدکنی، محمّدرضا [مصحح] (1384). نوشته بر دریا از میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی، تهران: سخن.
    • شیرازی، ابن ظافر (1398). کنوزالودیعه من رموزالذریعه، تصحیح و تعلیقات غلامرضا شمسی، تهران: میراث مکتوب.
    • طباطبایی، سید جواد (1387). درآمدی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران: کویر.
    • طوسی، نظام‎الملک (1395). سیرالملوک، به اهتمام هیوبرت دارک، تهران: علمی و فرهنگی.
    • ظهیری کاتب سمرقندی، محمّد بن علی (1349). اغراضالسیاسه فی اعراضالریاسه، به تصحیح و اهتمام جعفر شعار، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • ظهیری سمرقندی، محمّد بن علی (1381). سندبادنامه، تصحیح محمّدباقر کمال‎الدّینی، تهران: میراث مکتوب.
    • عطار نیشابوری، فریدالدّین (1905م). تذکرةالاولیاء، تصحیح رینولد نیکلسون، لیدن: مطبعه لیدن.
    • غزالی، محمّد (1394). نصیحةالملوک، به کوشش قوام‎الدّین طه، تهران: جامی.
    • غزنوی، سدیدالدّین محمد (1384). مقامات ژندهپیل، تصحیح حشمت مؤید، تهران: علمی و فرهنگی.
    • فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه گروه مترجمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‎ها.
    • فوکو، میشل (1389). تئاتر فلسفه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
    • کاشانی، عزّالدّین محمود بن علی (1394). مصباحالهدایه و مفتاحالکفایه، به تصحیح جلال‎الدّین همایی، تهران: سخن.
    • کاشفی، حسین بن علی (1399). اخلاق محسنی، تصحیح و شرح محبوبه طبسی، تهران: زوّار.
    • گفتار در عرفان (بی‎تا)، نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره بازیابی 10071.
    • مبارکشاه، محمّد بن منصور (1346). آدابالحرب و الشجاعه، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، بی‎جا: اقبال.
    • میهنی، محمّد بن منور (1376). اسرارالتوحید فی مقاماتالشیخ ابیسعید، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگاه.
    • ناسخ‎ التستری، علی بن احمد (1389). تحفةالملوک، تصحیح اسماعیل حاکمی، محمد فرهمند، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
    • نسفی، عزیزالدّین (1386). الانسان الکامل، تصحیح ماریژان موله، تهران: طهوری.
    • نسفی، عزیزالدّین بن محمّد (1351). مقصدالاقصی، به کوشش حامد ربانی، تهران: کتابخانه علمیه حامدی.
    • نیشابوری، رضی‎الدّین ابوجعفر محمّد (1341). مکارم اخلاق، بکوشش محمّدتقی دانش‎پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1375). کشفالمحجوب، تصحیح و- ژوکوفسکی، تهران: طهوری.

    مقالات

    • حسنی‎فر، عبدالرحمن (1393). تحلیل گفتمان به مثابه روش، جستارهای سیاسی معاصر، 5(1)، 67-49.
    • رستمی، فاطمه، فرهانی منفرد، مهدی (1391). بررسی شاخص‎های گفتمان وزارت محور در قرون میانه ایران تا روی کار آمدن تیموریان، گنجینه اسناد، 22(1)، 17-6.
    • سعیدی، محمدرضا، صیامیان گرجی، زهیر، و فروزش، سینا (1399). خلفای اربعه در گفتار صوفیانه و تاریخ اجتماعی ایران در قرون میانه: الگوسازی عارفانه برای همگرایی اجتماعی در جامعه اسلامی، تاریخ اجتماعی و اقتصادی، 9(2)، 109-136.

     Doi: 10.30465/sehs.2021.33231.1643

    • صدقی، ناصر (1390). مبانی معرفتی جریان‎های فکری تصوف در ایران عصر سلجوقی (با تأکید بر حوزه عراق عجم) تاریخنامه ایران بعد از اسلام، 2(3)، 111-132.
    • صیامیان گرجی، زهیر، موسوی سیانی، سعید (1396). چالش خوانش عقل‎گروانه از آثار تاریخ‎نگاری ایرانی اسلامی کاربست تفسیر خلاصه‎وار در بازخوانی البدءوالتاریخ، تاریخنامه ایران بعد از اسلام، 8(14)،151-182.