Analysis of Reza Khan’s Declarations from Internal Conflicts to the Change of Monarchy (1299-1304)

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor, Gilan University

2 PhD student of history at Al-Zahra University

Abstract

In the last and critical years of Qajar reign the lack of a powerful central government caused Reza Khan to reach positions such as “Head of the Cossack Division”, “Minister of War and the commander-in-Chief of the Army (=Sardar Sepah)”, “Prime Minister”, and then he took over the temporary government and overthrew the Qajar dynasty. During this period, Reza Khan issued many declarations that contained various contents about the military, social and political situation of the country. The study and analysis of these declarations makes it possible to understand the causes, factors and the process of his rise to power, the way of changing the monarchy, and the important governmental, military and political changes of Iran in the 20th century. An important part of these declarations is about the military structure of the country, the security situation and its organization, prioritizing the independence of the fatherland, patriotism, establishing order, safety and welfare of Iranians, and social and political priorities. The research question is about:” What points did Reza Khan’s declarations contain about the situation of Iran during the end of Qajar period, and which political and social components did he emphasize? The findings of this research show that the study of the history of Reza Khan’s period from the time he became the Head of the Cossack division to the position of king, in addition to revealing his thinking and activities, also shows the change in his intellectual and political approaches from a soldier to a military ruler.

Keywords

References

  • کتاب‌ها

    • آصفی رامهرمزی، حمدالله و وطن­دوست، غلامرضا (1383)، سردار سپه و فروپاشی دودمان قاجار، شیراز،  نوید شیراز.
    • آوری، پیتر (1390)، تاریخ کمبریج: تاریخ ایران دوره پهلوی از رضاشاه تا انقلاب اسلامی، ترجمه: مرتضی ثاقب فر، دفتر 2 از جلد 7، چاپ دوم، تهران، نیل.
    • البصری، علی (1350)، یادداشت­های اعلیحضرت رضاشاه کبیر در زمان ریاست الوزرائی و فرماندهی کل قوا، ترجمه: شهرام کریملو، تهران، نشر بـررسی­های تاریخی.
    • پناهی، عباس (1401)، گزارشی اسنادی از جنبش جنگل و مداخلات روسیه و شوروی در ایران، رشت، سپیدرود.
    • رائین، اسماعیل (1357)، قیام جنگل، تهران، جاویدان.
    • شهبازی، عبدالله (1396)، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد دوم، تهران، انتشارات اطلاعات.
    • غنی، سیروس (1385)، ایران، برآمدن رضا خان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی­ها، ترجمه حسن کامشاد، تهران، انتشارات نیلوفر، چاپ دوم.
    • فراهانی، حسن (1385)، روزشمار تاریخ معاصر ایران (سوم اسفند 1299 - 1300)، جلد اول، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی.
    • فخرایی، ابراهیم (1368)، سردار جنگل، چاپ دوازدهم، تهران، جاویدان.
    • میرزایی، محسن (1394)، تاریخچه بریگاد و دیویزیون قزاق (از کلنل دومانتویچ تا میرپنج رضاخان سوادکوهی)، تهران، انتشارات علم.
    • میرزا صالح، غلامحسین (1369)، جنبش میرزا کوچک خان بنابر گزارش­های سفارت انگلیس در تهران، تهران، نشر تاریخ ایران.
    • گیلک،محمدعلی(1371)، تاریخ انقلاب جنگل(به روایت شاهدان عینی)، رشت، انتشارات گیلکان.
    • یزدانی، سهراب (1395)، کودتاهای ایران، چاپ سوم، تهران، نشر ماهی.
    • یقیکیان، گریگور (به کوشش برزویه دهگان) (1386)، شوروی و جنبش جنگل: یادداشت­های یک شاهد عینی، تهران، اختران.

    مقاله‌ها

    • پناهی، عباس، «تحلیل و نقد رویکردهای ملیگرایی و تجزیه طلبی در جنبش جنگل»، فصلنامه مطالعات ملی، ش 3، 1401.
    • تبریزنیا، مجتبی، «سرگذشت بریگاد قزاق»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آذر و دی ماه، 1383.
    • رسولی­پور، مرتضی، «اسناد: کلنل پسیان در دامگه حادثه؛ اسنادی درباره واقعه خراسان در سال 1300»، تاریخ معاصر، ش 11، 1378.
    • سلطان­زاده پسیان، حسینعلی، «نگاهی دیگر به زندگانی کلنل محمدتقی پسیان»، آینده، ش 7، 1360.
    • شهیدی، یحیی، «بریگاد قزاق»، مجله بررسی‌های تاریخی، ش 43، 1351.
    • عبدلی فر، فریدون، «ماجرای جمهوری خواهی رضاخان»، مجله آوین، سال چهارم، ش 15 و 16، 1385.
    • قصابی گزکوه، جلیل و بهشتی، محمدرضا، «اوضاع داخلی ایران در جنگ جهانی اول: از بی طرفی تا تشکیل دولت موقت ملی»، پژوهش در تاریخ، ش 1، 1393.
    • مددی، سهلعلی، «پیشینه رضاخان قبل از کودتا»، تاریخ معاصر ایران، ش 15 و 16، 1379.
    • ملک­زاده، الهام، «روایت اسنادی نقش روسیه و شوروی در بحران قحطی جنگ جهانی اول در ایران»، تاریخ اسلام و ایران، ش 25، 1394.
    • ملک­زاده، الهام و حمانی، کامران، «بررسی علل بحران­های اجتماعی ایران در جنگ جهانی اول با نگاه به مطبوعات»، مطالعات تاریخی جنگ، ش 1، 1399
    • ملائی توانی، علیرضا، «تأملی در تاسیس، توسعه و رفتار بریگاد قزاق ایران (1917-1879م.)»، مجله فرهنگ، ش 56، 1384.

    پایان­نامه

    • مهرنیا، امیر (1391)، بررسی تطبیقی نهضت جنگل و قیام کلنل محمدتقی خان پسیان، پایان­نامه مقطع کارشناسی ارشد، گروه ایرانشناسی (گرایش تاریخ)، دانشگاه گیلان.

    مقاله آنلاین

    • مجد، محمدقلی، «اعلامیه­های رضاخان پس از کودتا»، برگرفته از وبسایت مؤسسه مطالعات و پژوهش­های سیاسی، آدرس: ‘https://psri.ir/?id=mb10450y’، 1399.

     

    مقاله انگلیسی

    • Dailami, Peyman [پژمان دیلمی], “The Bolsheviks and Jangali Revolutionary Movement (1915-1920)”, Cahiers du Monde russe et sovietique, XXXI (1), Janvier-Mars 1990, pp.43-60.

    اسناد

    محل نگهداری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران:

    • شناسه بازیابی: 23397/264
    • شناسه بازیابی: 1477/293
    • شناسه بازیابی: 18311/296
    • شناسه بازیابی: 20678/296
    • شناسه بازیابی: 20964/296
    • شناسه بازیابی: 71/233
    • شناسه بازیابی: 6121-340

    محل نگهداری: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه:

    • شناسه پرونده: GH1333-42-115
    • شناسه پرونده: GH1333-K42-P77
    • شناسه پرونده: GH1333-K42-P114
    • شناسه پرونده: GH1335-K43-P14
    • شناسه پرونده: GH1335-K43-P62
    • شناسه پرونده: GH1336-K43-P10
    • شناسه پرونده: GH1337-K61-P4
    • شناسه پرونده: GH1338-K44-P6
    • شناسه پرونده: GH1338-K47-P31
    • شناسه پرونده: GH1339-K44-P21
    • شناسه پرونده: GH1338-K27-P3
    • شناسه پرونده: GH1338-K66-P1

    محل نگهداری: آرشیو اسناد مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران:

    • شماره آرشیو: 21531 ق
    • شماره آرشیو: 21532 ق
    • شماره آرشیو: 21534 ق
Journal of Iranian Islamic Period History
Volume 14, Issue 34
March 2023
Pages 25-52

Files

History

  • Receive Date: 10 December 2022
  • Revise Date: 20 January 2023
  • Accept Date: 13 February 2023

Share

How to cite

Statistics