Evaluation of the National Council's Approach towards Development Programs 1356-1327

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD Student in History of University of Isfahan

2 Associate Professor University of Isfahan

3 Professor University of Isfahan

Abstract

The interactions of the executive and legislative powers (1327-1356 AH/1948-1977 AD) in the advancement of the development programs showed that construction is a costly, time-consuming and challenging process, and planning is realized as a political-economic process in the light of legislation. Therefore, the evaluation of the deliberations of the National Council shows a new narrative of how to realize the development plans and the discourse governing these institutions. This article seeks to answer this question, “what was the role of the legislature in the formulation and policy making process of the development programs during the period of Mohammad Reza Shah? In order to find an answer, it is necessary to find out at what levels the convergence of the mentioned institutions was significant in the progress of the development programs and changes in the program organization?  What factors caused their divergence towards programs to increase or decrease?  How much flexibility did the parliament show in considering the economic conditions? The role of the program commission in the internal structure of the parliament and the creation of the program supervision board is also examined. The findings show that the alignment and difference between these institutions can be seen in the planning and creating the necessary infrastructures at several levels. First, the convergence of the institutions could be observed in the country's need for economic-social planning and the approval of key laws, cooperation in the creation of the program organization. The differences appeared in issues such as the allocation of credits and expenditure, decentralization, regional development and government downsizing. This research evaluates these issues in a causal-comparative way, using parliament's deliberations, documents and library resources.

Keywords


  • کتاب‌ها

    • آبراهامیان، یرواند (1391)، ایران بین دو انقلاب از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ترجمه گروه مترجمان، تهران، نشر نی.
    • ابتهاج، ابوالحسن (1371)، خاطرات ابوالحسن ابتهاج، به کوشش علیرضا عروضی، جلد 1، تهران، انتشارات علمی.
    • بهشتی، محمدباقر (1389)، توسعه اقتصادی در ایران، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز.
    • پروژه تاریخ شفاهی ایران دانشگاه هاروارد (1362/1984)، مصاحبه مهرانگیز دولتشاهی، به کوشش حبیب لاجوردی. جلد دهم.
    • توفیق، فیروز (1391)، برنامهریزی در ایران و چشم‌انداز آینده آن، تهران، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‎ریزی.
    • دفتر انتخابات وزارت کشور (1368)، فهرست اسامی و مشخصات نمایندگان 24 دوره مجلس شورای ملی، نشریه شماره 5.
    • دهباشی، حسین (1394)، اقتصاد و امنیت، خاطرات دکتر علینقی عالیخانی (مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر)، جلد 4، تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
    • شجیعی، زهرا (1344)، نمایندگان مجلس شورای ملی در بیست‌ویک دوره قانون‌گذاری، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
    • شجیعی، زهرا (1383)، نخبگان سیاسی ایران نمایندگان مجلس شورای ملی، جلد 4، تهران، انتشارات سخن.
    • مجیدی، عبدالمجید (1382)، خاطرات عبدالمجید مجیدی، ویراستاری حبیب لاجوردی، تهران، انتشارات گام نو.
    • مشرف نفیسی، حسن (1397)، یادی از روزهای رفته (خاطرات)، به کوشش منصوره اتحادیه، جلد 2، تهران، نشر تاریخ ایران.
    • مک‎لئود، تاس. اچ (1377)، برنامهریزی در ایران (براساس تجارب گروه مشاوره دانشگاه هاروارد در ایران در تهیه برنامه عمرانی سوم)، ترجمه علی اعظم محمدبیگی، تهران، نشر نی.
    • نیلی، مسعود و محسن کریمی (1396)، تاریخ برنامهریزی 1316ـ1356: تحلیلی تاریخی با تمرکز بر تحولات نقش و جایگاه سازمان برنامه و بودجه، تهران، نشر نی.
    • هادی ‎زنوز، بهروز (1389)، بررسی نظام برنامهریزی اقتصاد در ایران (دوره قبل از انقلاب اسلامی)، تهران، مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی.

    مقاله‌ها

    • رسولی‎پور، مرتضی، «گفت‌و‌گو (مصاحبه با محمدصادق افتخار نماینده دوره 24 مجلس شورای ملی)»، تاریخ معاصر ایران، پاییز 1386، ش 43، صص 153-174.
    • قدیری معصوم، مجتبی و علیقی‎زاده فیروزجانی، ناصر، «جایگاه روستا و کشاورزی در برنامه‎های عمرانی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران»، پژوهشهای جغرافیائی، زمستان 1382، ش 46.

    اسناد منتشرشده

    • سازمان برنامه (1326)، گزارش مقدماتی برنامه هفت‌ساله، دکتر مشرف نفیسی، تهران.
    • سازمان برنامه (1327)، گزارش شرکت مهندسی موریسن نودسن، مقاطعه‌کاران عمومی، تهران.
    • سازمان برنامه (1327)، تاریخچه تنظیم برنامه هفت‌ساله عمران و آبادی ایران، ضمیمه مجله شماره 98 بانک ملی ایران، بهمن و اسفند، تهران، اداره آمار و بررسی‎های اقتصادی و مالی.
    • سازمان برنامه (1328)، گزارش دکتر مشرف نفیسی درباره عملیات سازمان برنامه هفت‌ساله، تهران.
    • سازمان برنام (1376)، سیر تحولات تشکیلات سازمان برنامه و بودجه، تهران.
    • مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری (1388)، تبارشناسی و بررسی عملکرد سازمان برنامه و بودجه به روایت اسناد نخستوزیری 1343ـ1326، به کوشش مجتبی زارعی و علیرضا روحانی، تهران، خانه کتاب.

    لوح فشرده

    • مشروح مذاکرات مجالس شورای ملی (1391)، تهران، انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.