The Role of Silk of Guilan in the Foreign Affairs of Persia during the Qajar Era

Document Type : Research Paper

Author

Associate Professor, University of Gilan

Abstract

The importance of silk in the economy of Guilan and Persia, and especially the exportation of this product to other countries, are the main reasons behind the attention Persia’s central governments and foreign powers paid to silk. This is despite the fact that Guilan used to have the economic power to produce other products in addition to silk. Safavid era marks the pinnacle of silk trade in Guilan and Persia; the product also forms a major portion of export items in the Qajar era. The major factor contributing to the importance Europeans attached to the silk produced in Guilan was the epidemy of silkworm diseases, and the consequent shortage of silk, in Europe. However, due to the dominance of Russia over silk-producing areas in the northern Persia, Russians had the monopoly over the product. The English too tried to have access to this precious commodity through intermediaries. Other European nations, therefore, were not able to trade in Persian silk then. The monopoly of silk held by Russians and the English caused the livelihood of silk producers and merchants during Qajar era to be dependent upon the firms and policies formulated by these two nations. Based on historical and document studies, the present research tries to analyse the role of silk industry of Guilan and the impact thereof on the Russo-English and Persia relations in the Qajar era. The findings indicate that some political conflicts between Russia and England in Persia were over controlling the economy and trade of this product. This exclusive trade caused other countries to fall out of competition with these powers. The policies implemented by Russia and England did finally pave the way for the reduction of the importance of silk.

Keywords

References

-      آدمیت، فریدون (1348)، امیرکبیر و ایران، تهران، خوارزمی.
-      ـــــــــــــ و ناطق، هما (1365)، افکار اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منتشر نشده دوره قاجار، تهران، آگاه.
-      آوری، پیتر (1387)، دفتر اول از جلد هفتم از مجموعه تاریخ ایران کمبریج (دوره افشار، زند و قاجار)، ترجمه ثاقب­فر، تهران، نشر جامع.
-      ازکیا، مصطفی (1366)، نقدی بر مطالعات توسعه روستایی در ایران، مجموعه مقالات کتاب توس، به اهتمام محسن باقرزاده، مشهد، نشر توس.
-      انتنر، مروین. ل، (1369)، روابط بازرگانی روس و ایران، ترجمه احمد توکلی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر افشار یزدی.
-      اورسل، ارنست (1379)، سفرنامه قفقاز و ایران، ترجمه علی­اصغر سعیدی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-      بوهلر (1390)،سفرنامه­ و­ جغرافیای­ گیلان­ و مازندران، به کوشش م. پ جکتاجی، رشت، فرهنگ ایلیا.
-    پورمحمدی­املشی؛ نصراله، آدینه­وند، مسعود (1396)، «واکاوی نقش و جایگاه کمپانی برادران تومانیانس در وضعیت اقتصادی تجاری ایران عصر قاجار»، گنجینه اسناد، سال 27، ش 3، صص6-29.
-      پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامه پولاک؛ ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی.
-      تاجبخش، احمد (1362)، سیاست­های استعماری روسیه تزاری، انگلستان و فرانسه در ایران (در نیمه اول قرن نوزدهم میلادی)، تهران، نشر اقبال.
-      ترابی­فارسانی، سهیلا (1392)، از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران، تهران، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و مرکز امور فرهنگی و نشر.
-      جمالزاده، سید محمدعلی (1392)، گنج شایگان اوضاع اقتصادی ایران، تهران، نشر سخن.
-      حسنی، سید رحمان، «تجارت ابریشم دوره قاجار»، روزنامه دنیای اقتصاد، ش 3083، تاریخ چاپ، 17/09/92، کد خبر: DEN-771434.
-   ­ـــــــــــــــــــــ (1386)، «تحقیقات تاریخی: ابریشم در عصر قاجار و تجارت ان از طریق دریای خزر با تکیه بر اسناد آرشیوی (1343- 1327ق. 1828- 1909م)»، گنجینه اسناد، ج 17، ش 3، صص 7- 24.
-      دوسرسی (1362)، ایران در 1839-1840 (سفارت فوق­العاده کنت دوسرسی)، ترجمه احسان اشراقی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
-      ­رابینو، ه. ل (1391)،ولایات دالمرز ایران: گیلان، ترجمه جعفر خمامی­زاده، چ ششم، رشت، انتشارات طاعتی.
-      رایت، سردنیس (1364)، انگلیسی­ها در میان ایرانیان، ترجمه اسکندر دلدم، تهران، نشر نهال.
-      شاردن، ژان (1350)، سیاحتنامه شاردن، ترجمه رضا عباسی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
-      شاهدی، مظفر (1381)، تاریخ بانک استقراضی روس در ایران، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.
-      طباطبایی دیبا، میرزا نصرالله (ناصرالسلطنه) (1390)، سفرنامه ناصری، به کوشش رسول جعفریان، تهران، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
-      عزالدوله- ملگونف (1363)، سفرنامه ایران و روسیه (نواحی شمال ایران)، به کوشش محمد گلبن و فرامرز طالبی، تهران، دنیای کتاب.
-      عیسوی، چارلز (1369)،تاریخ اقتصادی ایران در عصر قاجار (از 1800 تا 1914م)، ترجمه یعقوب آژند، چ دوم، تهران، نشر گستره.
-      فرانسواز شیبانی، ژن­رز (1393)، سفر اروپاییان به ایران، ترجمه ضیاءالدین دهشیری، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
-      فریزر، جیمزبیلی (1364). سفرنامه فریزر، ترجمه منوچهر امیری، تهران، انتشارات توس.
-      فشاهی، محمدرضا (1360)، تکوین سرمایه­درای در ایران، تهران، گوتنبرگ.
-      قاضیها، فاطمه (1380)، اسناد روابط ایران و روسیه در دوران فتحعلی­شاه و محمد شاه قاجار، تهران، انتشارات مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.
-      کاظم­زاده، فیروز (1371)، روس و انگلیس در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
-      کرزن، ناتانیل جورج (1349)، ایران و قضیه ایران، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، ج اول، چ پنجم، 1380، تهران، شرکت چاپ و نشر علمی و فرهنگی کتیبه.
-      لافون؛ رابینو،‌ ﻫ­.­ل. (1372)، صنعت نوغان در ایران، ترجمه جعفر خمامی­زاده، چ اول، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
-      محمود، محمود (1344)، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم میلادی، ج دوم، تهران، اقبال.
-      مسلمانیان قبادیانی (رحیمی)، بهروز (1378)، اسنادی از روابط ایران و روسیه از صفویه تا قاجار، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، نشر امور خارجه.
-      مهدوی، عبدالرضا هوشنگ (1393)، تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ دوم جهانی، تهران، امیرکبیر.
-   نوزاد، فریدون و امیری، علی(1391)، نامه­های گیلان مکاتبات پراکنده از مجموعه­ی الکساندر خودزکو کنسول روسیه در گیلان در دهه­ی 1830 میلادی، رشت، نشر فرهنگ ایلیا.
-      واهانیان، روبرت (1378)، تاریخچه خاندان و تجارتخانه تومانیانس، فصلنامه ره­آورد گیل، ش 2، رشت.
-      هولمز، ویلیام ریچارد (1390)، سفرنامه ساحل خزر، ترجمه شبنم حجتی­سعیدی، رشت، فرهنگ ایلیا
-      یاوری، احمدرضا (1359)، شناخت کشاورزی سنتی ایران، تهران، کتاب.
ب) اسناد
-   مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزرات امور خارجه، شماره سند 17-10-1279-1280ق. (سند مربوط به خواجه گریگور، تبعه عثمانی در مورد کارخانه ابریشم­کشی 1277ق.).
-      مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، سند شماره 22-5-25-1323(گزارش سفارت ایران در واشنگتن مبنی بر تولید و صادرات نوغان و ابریشم ایران).
-      سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، سند47، نظمیه رشت به نظمیه گیلان، سواد راپرت دائره تامینات، 19 ربیع­الثانی [ک1692].
-      سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، سند 54، نظمیه رشت به نظمیه گیلان، 20ربیع­الثانی [ک 1692].
-      سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، سند 132، حکومت گیلان و طوالش به وزارت داخله، 2ربیع­الثانی، نمره 9234 [ک 1695].
-   سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، سند 163، محاکمات وزارت امور خارجه، 17جمادی­الاول1339ه.ق، 54/91004، احاله پرونده رضازاده (متهم به تصرف اموال تجارتخانه استیونس).
ج) لاتین
-       Panahi &Kohansal (2012), The importance of guilan silk and its economic significance at Safavid period in Caspian region, CJES(ISI), June & . Vol. 10 No. 1 pp. 122-129.
Journal of Iranian Islamic Period History
Volume 11, Issue 22
March 2020
Pages 1-26

Files

History

  • Receive Date: 27 February 2019
  • Revise Date: 20 April 2019
  • Accept Date: 30 July 2019

Share

How to cite

Statistics