%0 Journal Article %T خراسان در تلاطم روابط سیاسی ایران و خانات ماوراءالنهر از میانه دوره صفوی تا پایان افشاریه (1599م/1007ق-1753م/1167ق) %J فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام %I دانشگاه تبریز %Z 2251757X %A ابراهیمی, سیده فهیمه %D 2019 %\ 06/22/2019 %V 10 %N 19 %P 1-24 %! خراسان در تلاطم روابط سیاسی ایران و خانات ماوراءالنهر از میانه دوره صفوی تا پایان افشاریه (1599م/1007ق-1753م/1167ق) %K اشترخانیان %K خراسان %K خوارزم %K ماوراءالنهر %K صفویه %K نادرشاه افشار %R 10.22034/jiiph.2019.9222 %X خراسان در عهد شیبانی (1007-906ق.)، دوران تازه‌ای از تنش و ناامنی را تجربه کرد. تخاصم صد و اندی ساله میان ایران و توران معلول همان توسعه‌طلبی سنتی و تاریخی بود که در فضای حساسیت‌های مذهبی قرن دهم هجری، با تحریکات عثمانیان و علمای ترکستان تشدید شد. این نوشتار در بررسی ادامة این تخاصم در عهد صفوی و افشاری با خان‌نشین اشترخانی (1007-1167ق.)، این ابهام را مطرح می‌سازد که رفتار سیاسی خوانین ازبک در خصوص خراسانیان چگونه و متأثر از چه عواملی بوده است؟ با مطالعه شرایط سیاسی ایران و ماوراءالنهر در این دوره، فرضیة خود را این‌گونه سامان داده‌ایم که «علی‌رغم تغییر اقتدار سیاسی حکومت‌ها و تعصبات دینی که مهمترین مؤلفه‌ها در تعیین رفتار سیاسی ماوراءالنهریان دورة شیبانی با خراسانیان بود، تداوم تجاوزات مرزی و به اسارت بردن شیعیان خراسانی که تا واکنش نظامی مقتدرانة ایران همچنان ادامه داشت، جدای از دو عامل گذشته، تابع مؤلفه‌های جدیدی به‌نام سنت اجتماعی و منافع اقتصادی بود» و در جمع‌بندی دانستیم که تغییر استراتژی سیاسی از جنگ به تعدیات مرزی با هدف غارتگری و اسیر گرفتن که البته شدت آن تابعی از اوضاع سیاسی و اقتدار دولت ایران بود، سنت اجتماعی شده بود که توجیه اقتصادی قابل قبولی داشت. %U https://tuhistory.tabrizu.ac.ir/article_9222_2920bb6fb6dce09a234877d66e11569b.pdf