%0 Journal Article %T مشروطه ایران و عثمانی و روشنفکران کرد %J فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام %I دانشگاه تبریز %Z 2251757X %A یزدانی مقدم, سهراب %A برزنجی, سیدعدنان %A شادروی منش, محمد %D 2021 %\ 12/22/2021 %V 12 %N 29 %P 185-208 %! مشروطه ایران و عثمانی و روشنفکران کرد %K مشروطیّت ایران %K مشروطیّت عثمانی %K کُردستان %K ادیبان کُرد %K روشنفکران کُرد %R 10.22034/jiiph.2021.45796.2195 %X جنبش مشروطه کمابیش هم‌زمان در کشور ایران و عثمانی رخ داد. در کنار روشنفکران و ادیبان این دو کشور، روشنفکران و ادیبان کُرد، مانند احمد شَوقی، جمیل صدقی زهاوی، حاجی قادر کویی، شیخ رضا طالبانی در مشروطۀ عثمانی و میرزادۀ عشقی، ابوالقاسم لاهوتی، آیت‌الله مردوخ کُردستانی و قاضی کوثر سقزی در مشروطۀ ایرانی فعالیت‌های چشمگیری در جهت شکل‌گیری جنبش مشروطه و ترویج اندیشه‌های مشروطه‌خواهی داشته‌اند. مقالۀ حاضر با روش توصیفی‌تحلیلی به بررسی آرای تعدادی از روشنفکران و ادیبان کُرد در دوران مشروطۀ عثمانی و ایرانی می‌پردازد و به این پرسش پاسخ می‌دهد که نقش روشنفکران و ادیبان کرد در مشروطۀ ایران و عثمانی چه و چگونه بوده است و آنان چگونه توانسته‌اند اندیشه‌های مشروطه‌خواهی را در کُردستان گسترش دهند. ازآنجاکه شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در کُردستان ایران و عثمانی یکسان نبود، بیشتر روشنفکران کرد این دو کشور نیز هدف‌های یکسانی را دنبال نمی‌کردند و محتوای اندیشه‌های آن‌ها لزوماً در مسیری یکسان تحول نمی‌یافت. بیشتر روشنفکران و ادیبان کُرد در کُردستان عثمانی، کشور عثمانی را وطن خود نمی‌دانستند و به دنبال ترویج اندیشه‌های ناسیونالیستی قومی و استقلال و جدا شدن از دولت عثمانی بودند، اما برخلاف آنان روشنفکران و ادیبان کُرد ایرانی، ایران را وطن خود می‌دانستند و به ایرانی آزاد و برخوردار از حکومت قانون بر مردم می‌اندیشیدند. %U https://tuhistory.tabrizu.ac.ir/article_14385_c47462deac4fe0d847e35d72617fef94.pdf