چالش ها و راهبردهای دسترسی به اسناد دوره پهلوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزین

2 استاد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین

3 استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین

4 استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قروین

چکیده

اسناد دورۀ پهلوی را ‎باید مهم‎ترین منبع تحقیقات تاریخی در میان مدارک موجود از این دوره دانست و تحقیقات علمی در این حوزه را باید در میزان استفاده از این دسته منابع اعتبارسنجی کرد. در باب اهمیت کاربرد اسناد در تولید دانش، مطلب فراوان است لیکن به‌اختصار باید گفت در مطالعات معاصر هر‎گونه تحقیق علمی بدون استفاده از اسناد فاقد اعتبار کافی بوده و بر هر پژوهشگر تاریخ پهلوی لازم و ضروری است که پیش از تدوین هر اثر علمی، نخست مطالعۀ جامعی در اسناد این دوره در موضوع موردبحث خود به‌عمل آورده و تحقیقش را با تکیه بر این منابع انتظام بخشد. اما مطالعه اسناد یک مقدمه لازم دارد و آن این است که محققان پیش از آغاز پژوهش ‎باید شناخت کامل و دقیقی از مراکز اسنادی داشته و بر چالش‎ها و راهبردهای دسترسی به اسناد آن‌ها واقف باشند. این مقاله که در چارچوب مطالعات راهبردی قرار می‎گیرد و براساس روش تحقیق راهبردی انتظام یافته در پی آن است تا چالش‎های این حوزه را شناسایی نموده و راهبردهایی را متناظر با آن‌ها ارائه دهد. همچنین لازم به توضیح است که به دلیل عمر کوتاه مراکز آرشیوی در ایران، هنوز استفاده از اسناد در تحقیقات تاریخی به رسمی معمول تبدیل نگردیده بر همین اساس تحقیقات خاصی در خصوص چالش‎های دسترسی به اسناد (خاصه اسناد پهلوی) صورت نپذیرفته و ادبیاتی در این رابطه در جستجوهای صورت‌گرفته یافت نگردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Challenges and Strategies of Access to Pahlavi Period Documents

نویسندگان [English]

  • hamed iranshahi 1
  • hosein Abadyan 2
  • bagherali adelfar 3
  • Hojjat Fallah Toutkar 4
1 Ph.D Candidate in Iranian history after Islam, Imam Khomeini International University (RA) Qazin
2 Professor of Imam Khomeini International University (RA) Qazvin
3 Assistant Professor at Imam Khomeini International University (RA) Qazvin
4 Assistant Professor at Imam Khomeini International University (RA) Qazvin
چکیده [English]

The documents of the Pahlavi period should be considered the most important source of historical research among the available documents from this period, and scientific research in this field should be validated based on the use of this type of sources. There is a lot of material about the importance of using documents in the production of knowledge, but in short, it should be said that in contemporary studies, any scientific research without the use of documents does not have enough credibility, and it is necessary for every Pahlavi history researcher, which before Compilation of any scientific work, first of all, a comprehensive study of the documents of this period, on the subject under discussion, and to organize her research by relying on these sources. But the study of documents has a necessary introduction, and that is that before starting the research, the researchers should have a complete and accurate knowledge of the document centers, and be aware of the challenges and strategies of accessing the documents of the centers. This article, which is placed in the framework of strategic studies and is organized based on the strategic research method, seeks to identify the challenges of this field and provide strategies corresponding to them. It is also necessary to explain that due to the short life of the archival centers in Iran, the use of documents in historical research has not yet become a regular official, therefore, no specific research has been done regarding the challenges of accessing documents (especially documents of the Pahlavi period). And literature in this regard was not found in the searches

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pahlavi documents
  • archives
  • document centers
  • access level determination
  • archiving
  • کتاب‌ها

    • الکساندر، یوناه و الن نانز (1378 ). ایران و ایالات‌متحده ؛ تاریخ مستند روابط دوجانبه، ترجمه سعیده لطفیان و احمد صادقی، تهران: نشر قومس.
    • ایرانشاهی، حامد (1400). پژوهش راهبردی جایگاه آرشیو ملی در برنامه هفتم توسعه، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
    • حائری، عبدالهادی (1381). تشیع و مشروطیت در ایران، تهران: امیرکبیر.
    • حری، عباس (1381). دایرةالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی، تهران: انتشارات کتابخانه ملی.
    • خمینی، روح‌الله (۱۳۶۸). صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
    • قائم‌مقامی، جهانگیر (۱۳۵۰). مقدمهای بر شناخت اسناد تاریخی ایران، تهران: انجمن آثارملی.
    • کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۱). تهران: انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
    • گازیوروسکی، مارک (۱۳۷۱). سیاست خارجی آمریکا و شاه؛ بنای دولت دستنشانده در ایران، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز.
    • لدین، مایکل و ویلیام لوئیس، هزیمت (۱۴۰۰). رسوایی شکست آمریکا در ایران، ترجمه احمد سمیعی گیلانی، تهران: نشر هرمس.
    • میروشنیکف لئو ایوانوویچ (۱۳۵۷). ایران در جنگ جهانی اول ترجمه احمدقاجار، تهران: انتشارات فرزانه.

    مقالات

    • بقایی، محمد (1381). نگاهی به آرشیو و عملکرد آن در ایران، کتاب ماه کلیات، 5(10 و 11)، 28-35.
    • خدادادشهری، نیره و خوانساری، محمد (1395). معرفی مراکز اسنادی کشور، آیینه پژوهش 27(6)، 26-29.
    • ترکاشوند، مجتبی (1376). آشنایی با آرشیو فرانسه، گنجینه اسناد، (27 و28)، 108-118.

     

    مصاحبهها٬و گزارشها

    • «آشنایی با مرکز اسناد انقلاب اسلامی» همشهری آنلاین کد خبر 187562 تهران 1391 .
    • امین زاده الهام «در دیدار با رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی» ایرنا کد خبر28481858 ٬تهران 1393 .
    • باقری مختار «معرفی نمایشگاه اسناد خانوادگی» ایرنا کد خبر 72391 اصفهان 1397.
    • مرادیان منفرد علی محمد «گفتگو با علی اصغر راستینه رئیس ادارۀ آرشیو و پژوهش اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه» سایت دایره‌المعارف بزرگ اسلامی تهران 1399 .
    • مطمئنیان علی مرکز اسناد ارتش؛ «تاریخ نظامی معاصر ایران» در گفتگو با ایسنا کد خبر 08229 – 8703 تهران 1378 .

    پایگاههای اینترنتی

    • وبسایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی : https://irdc.ir
    • وبسایت مرکز مطالعات و پژوهش‎های سیاسی: https://psri.ir/pageabout
    • وبسایت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر: http://www.iichs.ir/
    • وبسایت مرکز اسناد سازمان برنامه و بودجه http://library.mporg.ir/porta
    • وبسایت دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی https://www.cgie.org.ir/

    مجموعه قوانین و دستورالعملها:

    • قانون مدنی مصوب 1311
    • قانون اسناد ملی مصوب 1349
    • دستورالعمل ادغام سازمان اسناد و کتابخانه ملی مصوب 1381
    • دستورالعمل دسترسی به اسناد مصوب شورای اسناد ملی مصوب 1395
    • مصوبه شورای عادی اداری در مورد ادغام سازمان اسناد ملی و کتابخانه ملی مصوب 1381.

    مجلات علمی

    • تحقیقات تاریخ اجتماعی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)- دوره 11
    • جستارهای تاریخی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)- دوره 12
    • تاریخ فرهنگی (انجمن ایرانی تاریخ)- دوره 12 و 13
    • تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام (دانشگاه تبریز) – دوره 12
    • پژوهش‌نامه تاریخ (دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بجنورد)- دوره 16
    • پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام (دانشگاه سیستان)- دوره 15
    • مطالعات تاریخ جنگ (دانشگاه اراک)- دوره 5
    • تاریخ ایران (دانشگاه شهید بهشتی) – دوره 14
    • تاریخ اسلام و ایران (دانشگاه الزهراء) – دوره 31
    • پژوهشهای تاریخی (دانشگاه اصفهان)- دوره 13

    مجلات انگلیسی

    • Historical Research
    • Critical Historical Studies
    • American Historical Review
    • Journal of Historical Network Research
    • Journal of Contemporary History
    • The Historical Journal
    • French Historical Studies
    • The Journal of the Historical Society
    • History Journal
    • The Journal of Economic History